🗊Презентация Кинематика. Механика

Физика кафедрасы

Механика Механика – денелердің механикалық қозғалысын зерттейді. Механикалық қозғалыс деп дененің кеңістіктегі орнының басқа денелерге қатысты уақыт бойынша өзгеруін айтады. Механиканың негізгі мақсаты: кез келген уақыт аралығында дененің кеністікте орынын анықтау

Механика Кинематика – денелердің әр түрлі қозғалысын зертейтің және пайда болу себептерін қарастырмайтын механиканың бөлімі. Динамика – денелердің өзара әрекеттесу заңдарын, олардың пайда болу себептерін қарастыратын механиканың бөлімі. Статика – денелердің тепе-теңдік күйлерін қарастыратын механиканың бөлімі.

Дәріс жоспары Материялық нүкте, санақ жүйесі, орын ауыстыру, жол ұзындығы Жылдамдық, орташа және лездік жылдамдық Үдеу, орташа үдеу, лездік үдеу Түзу сызықты бірқалыпты және бірқалыпты айнымалы қозғалыстар Қисық сызықты қозғалыс және оның үдеулері Айналмалы қозғалыстың бұрыштық жылдамдығы және бұрыштық үдеуі Дененің еркін түсу Еркін түсу үдеуі

Радиус-вектор деп − координаталар басынан О нүктесінен дененің берілген нүктеге М дейін жүргізілген векторды айтады.

Дененің немесе материялық нүктенің кеңістіктегі қозғалыс кезінде сызық түрінде қалдырған ізі траектория немесе жүрген жол ұзындығы деп аталады. Дененің немесе материялық нүктенің кеңістіктегі қозғалыс кезінде сызық түрінде қалдырған ізі траектория немесе жүрген жол ұзындығы деп аталады. Траектория түзу сызықты және қисық сызықты болады.

Түзу сызықты бірқалыпты және бірқалыпты айнымалы қозғалыстар

Қисық сызықты қозғалыс және оның үдеулері Қисық сызықты қозғалыс – нүктелердің щембер доғалар бойы қозғалысы.Бұл қозғалыста жылдамдық тың модулі өзгермей бағыты уақыт өткен сайын өзгеріп отырады, дененің үдеуде модуль бойынша тұрақты бағыты өзгеріп отырады, щембердің центіріне бағыталған.

Сызықтық жылдамдық

Қисықсызықты қозғалыста толық үдеу тангенциальдық және нормальдық үдеулерге жіктеледі. Қисықсызықты қозғалыста толық үдеу тангенциальдық және нормальдық үдеулерге жіктеледі.

Нормаль үдеу мен тангенстік үдеу Нормаль үдеу мен тангенстік үдеу өзара перпендикульяр болады. Сондықтан толық үдеу осы екеуінің векторлық қосындысына тең.

Период – дененің бір айналымға жұмсаған уақыты. Период – дененің бір айналымға жұмсаған уақыты. Жиілік – бірлік уақытта жасалған айналым саны.

Дененің еркін түсуі Жерге қатысты белгілі бір биіктіктен бастапқы жылдамдықсыз түсірілген дененің Жердің тартылысы әсерінен жасайтын қозғалысы. Үйкеліс күші жоқ ортада құлайтын кез келген дененің үдеуі

Дененің еркін түсуі

Жоғарыдан төменге, төменнен жоғарыға қарай белгілі бір жылдамдықпен лақтырылған дененің қозғалысы

Еркін түсу үдеуін сипаттайтын теңдеулер - t уақыттан кейінгі жылдамдық - t уақытта жүрілген жол уақытқа тәуелсіз жылдамдық

Көкжиекке бұрышпен лақтырылған дененің қозғалысы

Бақылау сұрақтары Материалық нүкте деп нені айтады? Санақ жүйесі деп нені айтады? Қозғалыстың траекториясы деп нені айтады? Радиус вектор деп нені айтады? Материалық нүкте қозғалысының жылдамдығы деп нені айтады? Материалық нүктенің үдеүі деп нені айтады? Бірқалыпты қозғалыс деп қандай қозғалысты айтады? Бірқалыпты қозғалыстың теңдеуін келтіріңіз? Бірқалыпты қозғалыс деп қандай қозғалысты айтады? Жолдың уақытқа тәуелділігі графигінен бірқалыпты қозғалыс үшін салынған қозғалыстың жылдамдығын қалай аңықтайды?

Қандай қозғалысты бірқалыпты айнымалы қозғалыс деп атайды? Бірқалыпты айнымалы қозғалыстың теңдеуің жазыңыз? Қандай қозғалысты бірқалыпты айнымалы қозғалыс деп атайды? Бірқалыпты айнымалы қозғалыстың теңдеуің жазыңыз? Қандай қозғалысты бірқалыпты айнымалы қозғалыс деп атайды? Бірқалыпты айнымалы қозғалыс үшін үдеудің екі мәніне байланысты жылдамдықтың уақытқа байланысты графиктерін сызыңыз? Бұрыштық жылдамдық деп нені айтады? Бұрыштық жылдамдықтың венкторы қалай бағытталған? Бұрыштық жылдамдық мен сызықтық жылдамдық арасында қандай байланыс бар? Бұрыштық үдеу деп нені айтады? Бұрыштық үдеудің векторы қалай бағытталған? Нормаль үдеу нені сипаттайды? Сызықтық және бұрыштық шамалардың арасында қандай байланыс бар? Шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалыс жасап келе жатқан бөлшектің тангенциаль және нормаль үдеулері неге тең?

Негізгі әдебиеттер  1.Савельев И.В. Жалпы физика курсы. 1 том. Алматы, 2010– 505 б. 2 Савельев И.В. Жалпы физика курсы. 2 том. Алматы. 2010,429 б. 3. Трофимова Т.И. Физика курсы: ЖОО-лар үшін оқу құралы, 15 басылымы., М: ”Академия” баспа орталығы , 2011. – 482 бет. 4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы. М: “Мектеп” баспа орталығы. 2009 ж. 486 бет. 5. Савельев И.В. Курс физики в 3-х томах. – М.: Наука, 2010. – 1 т, 2 т. 6. Койшибаев Н.Механика, 1 том, Алматы 2005 ж, 494 бет 7. Бижігітов Т. Жалпы физика курсы, Алматы 2013, 889 б. 8. Трофимова Т.И. Сборник задач по курсу физики для вузов. – М.: Оникс 21 век, 2007 – 384 с. 9. Савельев И.В. Жалпы физика курсы 3 том, Карағанды -2012, 324 б 10. Трофимова Т.И. Курс физики. – М.: ACADEMIA, 2007. – 558 с.