🗊Презентация Емдеу – алдын алу. Мекемелеріндегі инфекциялық бақылау

Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

Жоспар Кіріспе Негізгі бөлім Құс тұмауы, алдын алу шаралары Вакцинация Қорытынды

Құс тұмауы Құс тұмауы індеті – қоздырғышы Н5N1 штамымен тарайтын жұқпалы аурушаңдық. Ол құстарға , соның ішінде кейбір үй құстарына жұғып, оларды күту, етін бөлшектеу кезінде адамға да жұғуы мүмкін. Жабайы құстар, әсіресе суда жүзетін үйрек, қаздар індеттің таралу көзі болып табылады. Үй құстарының ішінде бұл індетке тез шалдығып, індет көзі болатын –тауықтар мен күрке тауықтар. Олар тұмауды тез жұқтырып, жаппай қырылып қалады. Құс тұмауының жұқпасы адамдарды қауіпті ауруларға шалдықтырады және өлім-жітім пайызы өте жоғары. 

Құс  тұмауымен дүние жүзінде алғаш рет адамдар  1997 жылы Үндіқытай  түбегінде ауырғаны тіркелініп, одан бері 596 адам ауруға шалдыққан. Оның 354 қайтыс болды. (59,3) Үстіміздегі, 2012 жылдың  өткен уақытында дүние жүзінде  бұл аурумен 30 адам ауырып, оның 19 қайтыс болды  (63,3), олар: Азияда (Бангладеш, Вьетнам, Индонезия, Камбоджа, Қытай) -20 жағдай; Африкада (Египетте)-10 жағдай. Қыркүйек айында Қытайдың оңтүстігінде Чжаньцзян провинциясының Гуанун аймағында  ұй құстарының арасында ауру шығып, аймақтағы барлық үй құстарын жоюға тура келді.  Құс  тұмауымен дүние жүзінде алғаш рет адамдар  1997 жылы Үндіқытай  түбегінде ауырғаны тіркелініп, одан бері 596 адам ауруға шалдыққан. Оның 354 қайтыс болды. (59,3) Үстіміздегі, 2012 жылдың  өткен уақытында дүние жүзінде  бұл аурумен 30 адам ауырып, оның 19 қайтыс болды  (63,3), олар: Азияда (Бангладеш, Вьетнам, Индонезия, Камбоджа, Қытай) -20 жағдай; Африкада (Египетте)-10 жағдай. Қыркүйек айында Қытайдың оңтүстігінде Чжаньцзян провинциясының Гуанун аймағында  ұй құстарының арасында ауру шығып, аймақтағы барлық үй құстарын жоюға тура келді. 

Үй құстарындағы құс тұмауының белгілері: Құстар тәбеті жоғалып, жемнен бас тартады, бұлшық еттерінің жансыздануына (параличке ұшырауына) байланысты, қанаттары салбырап, жүргенде шатқаяқтап, сүріне береді. Мойыны салбырап, бастары 180 градусқа бұрылып кетуі де мүмкін, тамағы мен айдары ісініп, мұрындарынан су ағып, түшкіре береді. 

Адамдардағы белгілері: Кәдімгі маусымдық тұмауға ұқсас болып келеді, бірақ әлдеқайда ауыр түрде өтеді. Дене қызуы 39-40 градусқа дейін көтеріліп, жөтел пайда болып, тамағы ауырады, бұлшық еттері қақсайды, көздерінен, мұрыннан су ағып, тыныс алу қиындайды. Адам өміріне қауіпті асқынуларға мыналар жатады: жүрек, бүйрек, өкпенің қабынуы, өкпеге су толып, адамның өлімге ұшырауы. 

Жұғу жолдары: Адамдар ауру құстармен қатынас кезінде, яғни, оларды күту, қораны жинау, ауа тамшы арқылы, көздің шырышты қабығына, тыныс алу жолдарына шаң-тозаңның түсуі, құс етін бөлшектеу, мамығы мен жүнін түту, етін өңдеу кезінде жұғуы мүмкін.  Жұқпаның адамнан адамға берілу жағдайлары нақтылы тіркелген жоқ. 

Сақтану шараларын білуі қажет Құстардың арасында ауру белгілері байқалған жағдайда, жедел түрде жергілікті ветеринар қызметкерлеріне, медицина, санитариялық-эпидемиологиялық қызмет мамандарына хабарлап, ауырған құсты дереу оқшаулау; Құс фабрикалары мен жеке шаруашылықтарда құстарды ұстауда тазалық ережелерін қатаң сақтау; Ауырған құстарды, өлекселерді жедел түрде өртеп немесе терең көміп, тұрған орындарын тазалап, залалсыздандыру шараларын жүргізу; Тірі құстарды, олардың өнімдерін тасымалдауда, сақтауда, сатуда ветеринариялық-санитариялық ережелерді қатаң сақтау; Құс етінен, жұмыртқадан тағам даярлағанда толық пісіріп жеу; (еттің ішкі температурасы +70 градустан кем болмауы керек) Құс тұмауының белгілері біліне бастаса, дереу дәрігерге қаралу. Құс еті мен құс өнімдерін, шыққан жері белгісіз көше саудагерлері мен ветеринариялық құжаты жоқ жерлерден алуға мүлде болмайды.

  Қазақстан Республикасында құс тұмауы таралуының алдын алу жөнiндегi 2007-2008 жылдарға арналған бағдарламаны бекiту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 23 тамыздағы N 801 Қаулысы        Құс тұмауы бойынша эпизоотиялық және эпидемиологиялық ахуалды тұрақтандыру және осы аурудың ел аумағына әкелiнуi мен таралуына жол бермеу мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:        1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасында құс тұмауы таралуының алдын алу жөнiндегi 2007-2008 жылдарға арналған бағдарлама (бұдан әрi - Бағдарлама) бекiтiлсiн.       2. Орталық және жергiлiктi атқарушы органдар Бағдарламада көзделген iс-шаралар жоспарының уақтылы орындалуын және жыл сайын 1 желтоқсанға қарай Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгiне олардың iске асырылу барысы туралы ақпарат берудi қамтамасыз етсiн.       3. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгi жыл сайын 20 желтоқсанға қарай Қазақстан Республикасының Үкiметiне Бағдарламаның iс-шаралар жоспарының орындалу барысы туралы жиынтық ақпарат берсiн.       4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Премьер-Министрi Кеңсесiнiң Басшысына жүктелсiн.       5. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

Вакцина Егу, вакцинация -  адам организміне вакцина немесе арнайы тәсілмен дайындалған антигендік қасиеті бар заттарды енгізу арқылы белгілі біржұқпалы аурудан алдын ала сақтандыру үшін қолданылатын әдіс.

Тірі вакцина[ Тірі вакцина — микробтардың уыттылығын әлсіретіп, ауру тудырғыш қабілетін жою, иммунитет қалыптастыру үшін алынады. Алғаш рет француз микробиологы Л. Пастер тірі вакцинаны түйнемеге (1881) және құтыру ауруына (1885) қарсы қолданды. Ал 1926 жылы француз ғалымдары А. Кальмет пен К. Гереннің ашқан тірі туберкулез (БЦЖ) вакцинасы ғылымдағы үлкен жаңалық болды. Тірі вакциналар шешек, құтыру, оба, туляремия, т.б. ауруларға қарсы пайдаланылады.

Химиялық вакцина Химиялық вакцина — микроорганизмдерден бөлінетін активті антигендерден алынады. Бұл вакциналар паратиф, іш сүзегі, т.б. ауруларға қарсы пайдаланылады. Анатоксиндер — улы токсиндерді формалинмен өңдеу арқылы алынған усыз вакциналар. Бұларды алғаш рет (1923 — 1926) француз ғалымы Г. Рамон алды. Анатоксиндер дифтерия (күл), ботулизм,сіреспе, т.б. ауруларға қарсы қолданылады

Өлтірілген Вакцина Өлтірілген Вакцина — микроорганизмдерді физикалық (қыздыру арқылы) және химиялық жолмен (фенол, ацетон және спиртпен өңдеу) өлтіру әдістері арқылы алынады. Бұлардың қорғаныштық қабілеті тірі вакцинаға қарағанда төмендеу болғандықтан бірнеше рет егіледі.

Қолданылған әдебиеттер www.google.ru www.google.kz