🗊Презентация Геосфераға космопланетарлық әсерлер

ЛЕКЦИЯ :7 Геосфераға космопланетарлық әсерлер.

Жоспары: Геосфераға космопланетарлық әсерлер Әлеуметтік-экологиялық даму факторлары және олардың геосфераға әсері Судың ғаламдық айналымы, оның экосфера құрылымындағы ролі.

    Адамның космосқа шығуы – табиғи және логикалық қадам. Су кеңестігін және ауаны зерттеу космостық кеңістікті игеруге алып келуі. Негізгі екі себеп бар: дүниені тануда жаңа құралдармен ғылыми зерттеу жүргізу; жер тұғындарының талабын энергетикалық қанағаттандырудың жаңа көздеріне ізденіс жасау.

Ең алдымен, космостық техника біздің планетамыздың зерттеуін, сонымен бірге экологиялық мәселелерді шешуге жол ашады. Жердің жасанды спутниктері жердің дәл пішінін анықтауға мүмкіндік береді. Ең маңыздысы космостық аппараттар көмегіменжер атмосферасының жоғары қабаттарын және күн жүйесімен байланысын зерттейді Ең алдымен, космостық техника біздің планетамыздың зерттеуін, сонымен бірге экологиялық мәселелерді шешуге жол ашады. Жердің жасанды спутниктері жердің дәл пішінін анықтауға мүмкіндік береді. Ең маңыздысы космостық аппараттар көмегіменжер атмосферасының жоғары қабаттарын және күн жүйесімен байланысын зерттейді

Космостық жерді игеру – космостық суреттеу арқылы (фотографиялық және т.б.) жердің антропосферасын және литосфераны, гидросфераны, атмосфераның динамикасын, ырғағын, құрылымын, құрамын зерттейді. Космостық аппараттардың тасымалдау жүгі арқылы (КА пилотталған және пилотталмаған) қоршаған ортаны қорғау және табиғи қорларды игеру зерттелінеді. Космостық жерді игеру – космостық суреттеу арқылы (фотографиялық және т.б.) жердің антропосферасын және литосфераны, гидросфераны, атмосфераның динамикасын, ырғағын, құрылымын, құрамын зерттейді. Космостық аппараттардың тасымалдау жүгі арқылы (КА пилотталған және пилотталмаған) қоршаған ортаны қорғау және табиғи қорларды игеру зерттелінеді.  

Планетадағы барлық заттар үнемі айналымда болады. Күн энергиясы Жер бетінде екі зат айналымын қамтамасыз етеді: үлкен (геологиялық, биосфералық) және кіші. Биосферадағы заттардың үлкен айналымы негізгі екі кезеңмен ерекшеленеді: Жер дамуының бүкіл геологиялық өне бойында жүріп келетін және биосфераның дамуында негізгі роль атқаратые планетарлық процесс.

Табиғаттағы су айналымы — жер шарындағы судың күн қуаты мен салмақ күшінің әсерінен үздіксіз тұйық айналу процесі. Су жер шарындағы мұхиттар мен құрлықтардың бетінен буланады, су булары ауа ағындары мен жоғары көтеріледі де, қоюланып тамшыға айналады және атмосфералық жауын-шашын түрінде мұхитқа немесе құрлыққа қайта оралады, ал құрлықтан мұның біразы өзендер арқылы мұхиттарға қайтадан ағып барады (судың үлкен тұйық айналымы). Бұдан басқа жергілікті немесе құрлық ішіндегі су айналымы болады.  Табиғаттағы су (ылғал) айналымы— күн энергиясы мен салмақ күші әсерінен туындай отырып, жер шарына тән ылғалдың (судың) толассыз қозғалысын камтамасыз ететін тұйықталған процесс: ауа ағындарымен аспанға көтерілген Әлемдік мұхит айдыны мен құрлық бетінен буланган ылғал (су) түйіршіктері конденсацияга ұшырайды да жауын-шашындар түрінде жер бетіне (Әлемдік мұхит және кұрлық бетіне) қайтадан түсіп отырады.

Биологиялық айналым — тіршілікте үздіксіз жүріп жататын биологиялық құбылыстардың кеңістікте белгілі бір тәртіппен қайталануы. Табиғатта болатын биологиялық айналымның сұлбасын былай көрсетуге болады: продуценттер (жасыл өсімдіктер) күннің жарық энергиясын сіңіруінің нәтижесінде органикалық заттарды (бастапқы өнімді) түзеді. Ол заттар негізгі тіршілік тірегі болып саналады; консументтер (жануарлар) дайын органикалық заттарды пайдаланып, оларды бір түрден екінші түрге айналдырады да, Жер бетінде тіршіліктің дамуына және олардың ұрпақтарының үнемі алмасып отыруына жағдай жасайды; редуценттер (микроорганизмдер) органикалық заттарды минералды заттарға ыдыратады, соның нәтижесінде табиғатта қажетсіз қалдықтардың жиналуына жол бермейді. Биологиялық айналым нәтижесінде табиғаттағы тіршіліктің дамуына қажетті элементтер топырақтан, ауадан және судан тірі организмдерге таралады және қайтадан топыраққа, ауаға, суға оралады

Назарларыңызға рахмет!