🗊Презентация Ежелгі Рим философиясындағы адам және дүние

CӨЖ

Жоспар Кіріспе Негізгі бөлім: Антик философиясы Ежелгі Рим философиясының мектептері және өкілдері . Мектептің негізгі бағыттары. ІІІ. Қорытынды ІV. Пайдалаңылған әдебиеттер

Кіріспе «Антик философиясы» деген термин мың жылдан аса тарихы бар грек-рим философиясын білдіреді. «Антик» сөзінің латын тілінен аударғанда «көне» деген мағынаны білдіретінін ескерсек, бұл жалпы философиялық ой дамуының бастапқы кезеңін аңғартар еді. Алайда, қалыптасқан дәстүр бойынша антик дәуірі тек батыстың көне заманын білдіріп, осы грек-рим әлеміне қатысты айтылады. Ал, хронологиялық шеңберге келер болсақ, антик философиясы өзінің бастауын б.з.д. VII—VI ғасырдан алып, ал оның аяқталуы б.з. 529 жылы император Юстинианның барлық христиандық емес философиялық мектептерді ресми түрде жаптырған датасымен байланыстырылады.

Ежелгі Рим философиясында 4 мектептің негізі қаланған еді. -Киниктер -Эпикурейлер -Стоиктер -Скептиктер

2) Эпикурейзмнің негізгі өкілдері – Эпикур (б.з.д 341-270 жылдар) және Лурецкий Кар (б.з.д 99-55жылдар) болған. Бұл бағытта жеке өкілдердегі бақыт туралы этикалық мәселелерді қарастырады. Эпикур Демокриттің атолисттік ілімінің жалғастырушысы. Демокрит сияқты ол да атомдар мен олар қозғалатын бос кеңістіктер бар деген ойды ұстанды. Бірақ, Демокриттен бір айырмашылығы Демокрит атомдар белгілі бір ретпен қозғалады десе, Эпикур атомдар қозғалысы еркін, сондықтан олар әртүрлі траекториямен қозғалып, соқтығысып, қосылып, таралып, әртүрлі макроденелерді, әлемді түзеді деп есептеген. Эпикурейлік мектептің өкілі Лукреций Кар. Ол да атомизм теориясын ұстанған римдік философ. Ол “заттардың табиғаты” атты еңбегінде адамдардың саналарына ”эйдостар” арқылы әсер ететін адамдар мен құдайлар әлемін сипаттаған.

3) Б.з.б IV ғасырдың аяғында Афинада жаңа бағыт – стоицизм пайда болды. Ол өз кезеңінде көптеген жақтаушылар тауып, уақыт өте келе маңызы жоғары болды. Осы бағыттың өкіліне Зенонды (б.з.б 336-264 жж) жатқызады. Бұл бағыт өкілдері жеке иелік, мемлекет, жанұя сияқты әлеуметтік көріністерге оң көзқараспен қарады.Стоицизмнің мәселесі адамдардың бақытқа жету жолы.

  Аталған мектептің өкілдері; Сенека, Эпиктет, Марк Аврелий. Стоиктердің басты идеясы – сыртқы дүниенің түрлі әсерлерінен құтылу болды. Бұл мақсатқа қол жеткізу үшін философтар табиғатпен бірлікте болуға шақырып, байлықты, әсемдікті жақтады. Жағымсыз әлде қуанышты сәттер болсын, салқын қандылық таныту керек, жағымсыз, жан дүние - өтпелі, сондықтанда одан құтылуға асығудың қажеті жоқ. Жалпы стоицизм заманы 3 кезеңнен тұрады: Антикалық Стои (б.з.д IV ғасырдың аяғы III ғасыр аралығы),бұл кезеңде ілімнің негізі қалана бастады. Ортаңғы Стои (б.з.б II- I ғасырлар) Римдік кезең немесе жаңа христиан Стоиы, бұл кезде моральды этикалық мәселелер діни көзқараспен қарала бастады.

Стоиктер философиясы эпикурейліктер сияқты 3 бөлімге бөлінген: Лирика физика Этика Зенон философияны бақшамен салыстырады: бақшаның қоршауы – логика(қамал қабырғасы), бақшадағы ағаштар – физика, ал жемістер – этика деген.

Қорытынды Сонымен, ежелгі антикалық философия Скептицизиммен аяқталады. Грек философиясында ең алдымен оптимистік дүние таным пайда болды. “Білемін және соған сәйкес әрекет етемін”- деген қағида көне гректердің ең биік идеалы; Эпикурлықтар “Білемін, сондықтан бас тартамын”,- деді. “Білемін және оған көнемін”,- деп стоиктер айтты. Ал Скептиктер “Білмеймін, сондықтан қалай болса солай өмір сүремін”,- деп көне грек ой пікірін аяқтады. Ал мұның өзі Көне Заманның тарихи мүмкіншілігінің (құл иеленүшілік қоғамның) сарқылғанын, жаңа ой-өрісіне өрлеу керектігін қажет етті.

Пайдалаңылған әдебиеттер Интернет сайт «google. kz» Бегалинова К.К. Альжананова У.К Мырзалы С.Қ - Философия 2011 ж