🗊Презентация Жартылай өткізгіштер

Жартылай өткізгіштердің электр өткізгіш түрлері мен әдістері және әсер ететін сыртқы факторлар 1.ЖАРТЫЛАЙ ӨТКІЗГІШТЕРДІҢ ЭЛЕКТР ӨТІМДІЛІК ТИПТЕРІ МЕН ПАРАМЕТРЛЕРІН АНЫҚТАУ ӘДІСТЕРІ 2.ЖАРТЫЛАЙ ӨТКІЗГІШТЕРДІҢ ЭЛЕКТР ӨТІМДІЛІГІНЕ СЫРТҚЫ ФАКТОРЛАРДЫҢ ӘСЕР ЕТУІ

Бір түрдегі заряд тасымалдаушыларымен (n немесе p) жартылай өткізгіштер үшін теңдік (2.9) келесі форманы алады: Бір түрдегі заряд тасымалдаушыларымен (n немесе p) жартылай өткізгіштер үшін теңдік (2.9) келесі форманы алады:

Көлденең ЭҚҚ немесе көлденең кернеу Ux, ток I, магниттік индукция В және жолақты жартылай өткізгіш пластинаның қалыңдығын өлшеуге болады (2.16) Формула бойынша алынған Холл коэффициенті Х қатынасы құнының есептеу үшін формуланы (2.16) қолдануға мүмкіндік береді. . Әртүрлі қоспалардың концентрациясы бар жартылай өткізгіштер үшін Холл коэффициентінің неғұрлым нақты мәні А коэффициенті (2.16) формула бойынша алынады. Әртүрлі топтардың жартылай өткізгіштері үшін А коэффициентінің сандық мәні әр түрлі температурада тасымалдаушылардың шашырау механизміне байланысты өзгереді (мысалы, германий A = 1.18).  Көлденең ЭҚҚ немесе көлденең кернеу Ux, ток I, магниттік индукция В және жолақты жартылай өткізгіш пластинаның қалыңдығын өлшеуге болады (2.16) Формула бойынша алынған Холл коэффициенті Х қатынасы құнының есептеу үшін формуланы (2.16) қолдануға мүмкіндік береді. . Әртүрлі қоспалардың концентрациясы бар жартылай өткізгіштер үшін Холл коэффициентінің неғұрлым нақты мәні А коэффициенті (2.16) формула бойынша алынады. Әртүрлі топтардың жартылай өткізгіштері үшін А коэффициентінің сандық мәні әр түрлі температурада тасымалдаушылардың шашырау механизміне байланысты өзгереді (мысалы, германий A = 1.18). 

Жартылай өткізгіштің электр өткізгіштігінің түрі, сонымен бірге, 2.10-суретте көрсетілгендей, Зеебек құбылысын пайдаланып жартылай өткізгіштің бір жағын сынау кезінде анықтауға болады. П-типті жартылай өткізгішті ыстық нүктесінде сынағанда, суық соңына қарағанда сыртқы жылу энергиясының құнынан электрондардың көп саны босатылады. Нәтижесінде, жартылай өткізгіштің ыстық нүктесінде еркін заряд тасымалдаушылардың (электрондардың) шоғырлануы суыққа қарағанда үлкен болады және олардың ыстықтан суық соңына қарай еркін тасымалдаушылар концентрациясы төмендей бастайды. Электронды кетуіне байланысты ыстық нүкте оң зарядталады, ал суық соңы теріс. Жартылай өткізгіштің ұштары арасында потенциалдық айырмашылық пайда болады. Жартылай өткізгіштің электр өткізгіштігінің түрі, сонымен бірге, 2.10-суретте көрсетілгендей, Зеебек құбылысын пайдаланып жартылай өткізгіштің бір жағын сынау кезінде анықтауға болады. П-типті жартылай өткізгішті ыстық нүктесінде сынағанда, суық соңына қарағанда сыртқы жылу энергиясының құнынан электрондардың көп саны босатылады. Нәтижесінде, жартылай өткізгіштің ыстық нүктесінде еркін заряд тасымалдаушылардың (электрондардың) шоғырлануы суыққа қарағанда үлкен болады және олардың ыстықтан суық соңына қарай еркін тасымалдаушылар концентрациясы төмендей бастайды. Электронды кетуіне байланысты ыстық нүкте оң зарядталады, ал суық соңы теріс. Жартылай өткізгіштің ұштары арасында потенциалдық айырмашылық пайда болады.

Зеебек феноменінің кері әсері Томпсонның эффектісі деп аталады. Томпсон әсері - температура градиенті кезінде жылуды шығару немесе сіңіру. Жартылай өткізгіштегі температура градиентінің болуы термоЭҚҚ-тың пайда болуына әкеледі. Егер сыртқы электр өрісінің бағыты термоЭҚҚ дан құрылған электр өрісіне сәйкес келсе, онда жартылай өткізгіш ток ағымы арқылы салқындатылады. Егер сыртқы электр өрісінің бағыты керісінше өзгерсе, онда электр тогының өтуі кезінде электр өрісінің күші қосымша жұмыс жасайды, соның нәтижесінде Джоуль жылуына қатысты қосымша жылу пайда болады. Зеебек феноменінің кері әсері Томпсонның эффектісі деп аталады. Томпсон әсері - температура градиенті кезінде жылуды шығару немесе сіңіру. Жартылай өткізгіштегі температура градиентінің болуы термоЭҚҚ-тың пайда болуына әкеледі. Егер сыртқы электр өрісінің бағыты термоЭҚҚ дан құрылған электр өрісіне сәйкес келсе, онда жартылай өткізгіш ток ағымы арқылы салқындатылады. Егер сыртқы электр өрісінің бағыты керісінше өзгерсе, онда электр тогының өтуі кезінде электр өрісінің күші қосымша жұмыс жасайды, соның нәтижесінде Джоуль жылуына қатысты қосымша жылу пайда болады. Зеебек феноменінің кері әсері Томпсонның эффектісі деп аталады. Томпсон әсері - температура градиенті кезінде жылуды шығару немесе сіңіру. Жартылай өткізгіштегі температура градиентінің болуы термоЭҚҚ-тың пайда болуына әкеледі. Егер сыртқы электр өрісінің бағыты термоЭҚҚ дан құрылған электр өрісіне сәйкес келсе, онда жартылай өткізгіш ток ағымы арқылы салқындатылады. Егер сыртқы электр өрісінің бағыты керісінше өзгерсе, онда электр тогының өтуі кезінде электр өрісінің күші қосымша жұмыс жасайды, соның нәтижесінде Джоуль жылуына қатысты қосымша жылу пайда болады.

2.Жартылай өткізгіштердің электр өткізгіштігі (немесе электр өткізгіштігі) тегін заряд тасымалдаушылардың шоғырлануына және жылжымалы болуына байланысты. Өз кезегінде шоғырлану мен қозғалу температураға байланысты. Температураға байланысты мобильділік салыстырмалы түрде аз өзгереді және концентрациясы өте күшті. Сондықтан жартылай өткізгіштердің өткізгіштігінің температуралық тәуелділігі концентрацияның температуралық тәуелділігіне ұқсас. Бос заряд тасымалдаушылардың концентрациясы экспоненталық заңға сәйкес температурадан өзгереді. Демек, өз жартылай өткiзгiштiң электр өткiзгiштiгi мынадай түрде көрсетiледi: 2.Жартылай өткізгіштердің электр өткізгіштігі (немесе электр өткізгіштігі) тегін заряд тасымалдаушылардың шоғырлануына және жылжымалы болуына байланысты. Өз кезегінде шоғырлану мен қозғалу температураға байланысты. Температураға байланысты мобильділік салыстырмалы түрде аз өзгереді және концентрациясы өте күшті. Сондықтан жартылай өткізгіштердің өткізгіштігінің температуралық тәуелділігі концентрацияның температуралық тәуелділігіне ұқсас. Бос заряд тасымалдаушылардың концентрациясы экспоненталық заңға сәйкес температурадан өзгереді. Демек, өз жартылай өткiзгiштiң электр өткiзгiштiгi мынадай түрде көрсетiледi:

Жартылай өткізгіштердің қасиеті температура әсерінен кедергісін едәуір өзгерту үшін жартылай өткізгіш резисторларда термистор қолданады. Жартылай өткізгіштердің қасиеті температура әсерінен кедергісін едәуір өзгерту үшін жартылай өткізгіш резисторларда термистор қолданады. Олардың үлкен TКС мәні және сызықты емес ток кернеу сипаттамасы бар. Термистордың негізгі параметрлері: - термистордың номиналды кедергісі, яғни, + 20 ° C қоршаған орта температурасында оның кедергісін; - 1К температура өзгеруімен кедергінің салыстырмалы өзгерісін көрсететін температуралық кедергі коэффициенті (TКr):

Қолданылатын жартылай өткізгіш материал түріне және сезімтал элементтің өлшеміне байланысты, термисторлардың номиналды қарсылығы бірнеше омнан бірнеше мегоОмға дейін болады. Термисторлар үшін қолданылатын материалдардың ішінде ең кеңінен қолданылатын күрделі жүйелер болып табылады, олардың бастапқы компоненттері Д.И. Менделеев: Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn. Ескі типті жартылай өткізгіш термисторлар MMT әріптерімен (мыс-марганец термисторлары) немесе KMT (кобальт-марганец термисторлары) арқылы белгіленеді. Дифестен кейінгі нөмір термистордың конструктивті түрінің санын көрсетеді. Қолданылатын жартылай өткізгіш материал түріне және сезімтал элементтің өлшеміне байланысты, термисторлардың номиналды қарсылығы бірнеше омнан бірнеше мегоОмға дейін болады. Термисторлар үшін қолданылатын материалдардың ішінде ең кеңінен қолданылатын күрделі жүйелер болып табылады, олардың бастапқы компоненттері Д.И. Менделеев: Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn. Ескі типті жартылай өткізгіш термисторлар MMT әріптерімен (мыс-марганец термисторлары) немесе KMT (кобальт-марганец термисторлары) арқылы белгіленеді. Дифестен кейінгі нөмір термистордың конструктивті түрінің санын көрсетеді.