🗊Презентация Мектепке дейінгі мекемелерді, жалпы білім беретін мектептерді, мектеп интернаттарын және кәсібитехникалық мектептерді

Мектепке дейнгі мекемелер биіктігі 2 қабаттан жоғары емес жеке тұрғын ғимараттарға орналастырылуы керек. Балалар баспалдақпен 2 қабаттан жоғары көтерілгенде, тыныс алу, жүрек қан-тамыр жүйесіне кері әсер ететіні арнаулы зеттеулер арқылы дәлелденген. Ғимараттың жоспарлануы орталықтандырылған, блокталған және павильонды болуы мүмкін. Соңғысы ясли-бақша кешендерін жобалауда және оңтүстік аудандарда асханаларды, кір жуатын орындарды топтық бөлмелерден ерекше жекелендіру қажет болғанда қолданылады. Мектепке дейнгі мекемелер биіктігі 2 қабаттан жоғары емес жеке тұрғын ғимараттарға орналастырылуы керек. Балалар баспалдақпен 2 қабаттан жоғары көтерілгенде, тыныс алу, жүрек қан-тамыр жүйесіне кері әсер ететіні арнаулы зеттеулер арқылы дәлелденген. Ғимараттың жоспарлануы орталықтандырылған, блокталған және павильонды болуы мүмкін. Соңғысы ясли-бақша кешендерін жобалауда және оңтүстік аудандарда асханаларды, кір жуатын орындарды топтық бөлмелерден ерекше жекелендіру қажет болғанда қолданылады.

Учаскедегі сияқты ғимаратта да топтық жекелендіру заңдылығы сақталуы керек, әсіресе сәбилер топтары бірінші қабатқа орналастырылып, жеке кіретін есіктермен қамтамасыз етілуі керек. Сәбилерге арналған топтық бөлім қабылдау бөлмесіне, ойнау ұйықтау, дәретхана және буфет бөлмелерінен тұрады, бұл бөлмелер өзара дұрыс байланыста орналастырылған болуы керек. Учаскедегі сияқты ғимаратта да топтық жекелендіру заңдылығы сақталуы керек, әсіресе сәбилер топтары бірінші қабатқа орналастырылып, жеке кіретін есіктермен қамтамасыз етілуі керек. Сәбилерге арналған топтық бөлім қабылдау бөлмесіне, ойнау ұйықтау, дәретхана және буфет бөлмелерінен тұрады, бұл бөлмелер өзара дұрыс байланыста орналастырылған болуы керек.

Мектепке дейінгі балаларды топтық бөлмелерін бірінші және екінші қабатқа орналастыруға болады. Мұнда төрт топқа ортақ бір есік болуға рұқсат етіледі. Топтық бөлменің құрамына: шешінетін, ұйықтауға арналған бөлмелер, топтық бөлме, дәретхана және буфет бөлмелері кіреді. Аталған бөлмелердің биіктігі 3 м кем болмауы керек. Топтық және ойын бөлмелерінің дұрыс бағыты оңтүстік, ұйықтау бөлмесі солтүстіктен оңтүстікке қарай солтүстіктен шығысқа қарай 45С болғанда дұрыс деп алынады. Мектепке дейінгі балаларды топтық бөлмелерін бірінші және екінші қабатқа орналастыруға болады. Мұнда төрт топқа ортақ бір есік болуға рұқсат етіледі. Топтық бөлменің құрамына: шешінетін, ұйықтауға арналған бөлмелер, топтық бөлме, дәретхана және буфет бөлмелері кіреді. Аталған бөлмелердің биіктігі 3 м кем болмауы керек. Топтық және ойын бөлмелерінің дұрыс бағыты оңтүстік, ұйықтау бөлмесі солтүстіктен оңтүстікке қарай солтүстіктен шығысқа қарай 45С болғанда дұрыс деп алынады.

Ойнау, топтық ұйықтау бөлмелерінде есік, терезе арқылы табиғи желдету немесе бұрыштық желдетумен қамтамасыз етілуі керек, ал 4 климаттық аудандарда олардан басқа тамақ дайындайтын бөлмеде, кір жуып кептіретін және өтектейтін бөлмелерде қосымша жасанды желдету қарастырылуы керек. Ересектер және дайындық топтарында ал балалар мен қыз балаларға арналған дәретханалар бөлек болуы керек. 95 немесе одан көп орынға есептелген мектепке дейінгі мекемелерде гимнастика мен әуен жаттығуларына арналған залдар болуы керек. Ойнау, топтық ұйықтау бөлмелерінде есік, терезе арқылы табиғи желдету немесе бұрыштық желдетумен қамтамасыз етілуі керек, ал 4 климаттық аудандарда олардан басқа тамақ дайындайтын бөлмеде, кір жуып кептіретін және өтектейтін бөлмелерде қосымша жасанды желдету қарастырылуы керек. Ересектер және дайындық топтарында ал балалар мен қыз балаларға арналған дәретханалар бөлек болуы керек. 95 немесе одан көп орынға есептелген мектепке дейінгі мекемелерде гимнастика мен әуен жаттығуларына арналған залдар болуы керек.

Жалпы білім беру мектептеріне жататындар: Жалпы білім беру мектептеріне жататындар: 1 дәрежелі бастауыш мектедтер- 1-4сынып оқушылары үшін; 1-2 дәрежелі негізгі мектептер - 1-5 сынып оқушылары үшін; 2 дәрежелі негізгі мектептер - 5-9 сыньш окушылары үшін; 1, 2, 3 дәрежелі орта мектептер - 1 (12) сынып оқушылары үшін; 5.2,3 дәрежелі орта мектептер - 5-11 (12) сынып оқушылары үшін; 3 дәрежелі орта мектептер - 9 (10)-11 (12) сынып оқушылары; әртүрлі мазмұндағы және әртүрлі оқу үрдістері бар гимназиялар, лицейлер.

Жергілікті жағдайларға байланысты әртүрлі дәрежедегі мектептер жеке орналасуы немесе кеіпендер ретінде құрылуы мүмкін. Мысалы, тығыз орналасқан көп қабатты үйлері бар үлкен ықшам аудандарда жеке автономды оқу блоктарынан тұратын мектеп-кешен құрылысын салу ұсынылады. Ауылды жерлерде I дәрежелі бастауыш мектептер салынады. Жергілікті жағдайларға байланысты әртүрлі дәрежедегі мектептер жеке орналасуы немесе кеіпендер ретінде құрылуы мүмкін. Мысалы, тығыз орналасқан көп қабатты үйлері бар үлкен ықшам аудандарда жеке автономды оқу блоктарынан тұратын мектеп-кешен құрылысын салу ұсынылады. Ауылды жерлерде I дәрежелі бастауыш мектептер салынады. Гигиеналық тұрғыдан алғанда мектептегі тұрғын мекемелердің территорияларында дұрыс орналастырудың маңызы зор.Мұндайда атмосфералық ластанудың дәрежесі, шуыл сипаттамасы, көшеде жарақаттану болуы мүмкіндігінің профилактикасы есептке алынуы керек. Соңғысына толығырақ тоқталу керек. Көшеде жарақат алу, балалар мен жасөспірімдер ауруларының ішінде бірінші орында тұрғаны отандық және шетелдік әдебиеттерде дәлелденіп көрсетілген.

1.Мектептерді орналастырудың негізгі варианты-тұрғын үйлердің бойына транспорт магистралінен 100 м көбірек кашықтыққа, тұрғын кварталдар ішінде орналастыру болып табылады, 1.Мектептерді орналастырудың негізгі варианты-тұрғын үйлердің бойына транспорт магистралінен 100 м көбірек кашықтыққа, тұрғын кварталдар ішінде орналастыру болып табылады, 2.Мектептерді квартал ішіндегі (бір сағатта 1-90 машина жүретін) жолдардың бойына салуға болады. Квартал аралық (бір сағатта 100-200 машина жүретін) жолдардың немесе транспорт магистралдарының бойына салуға болмайды. Мектептерді квартал ішіне орналастыру - ауа құрамын және шуыл тәртібінің дұрыстығын қамтамасыз етеді.Мектептің жер учаскесінде мынандай функционалдық алаңдар бөлінеді: денешынықтыру - спорт алаңы, оқу-тәжірибе алаңы, демалыс, әскери дайындық және шаруашылық алаңдары.

Спорттық және әскери-дайындық аландарын сынып бөлмелерінің терезе жағына орналастыруға болмайды. Снаряд лақтыруға және доп ойнауға арналған алаңшалар басқа бөлмелердің терезелерінен 25 м-ден артық қашықтықта орналасуы керек, ал егер бұл алаңдар 3 м биік қорғанмен қоршалған болса терезелерден ара қашықтығы 15 м кем болмауы керек. Спорттық және әскери-дайындық аландарын сынып бөлмелерінің терезе жағына орналастыруға болмайды. Снаряд лақтыруға және доп ойнауға арналған алаңшалар басқа бөлмелердің терезелерінен 25 м-ден артық қашықтықта орналасуы керек, ал егер бұл алаңдар 3 м биік қорғанмен қоршалған болса терезелерден ара қашықтығы 15 м кем болмауы керек. Шаруашылық алаңы асхананың өндіріс бөлмелеріне кіретін жақта оқу- тәжірибе алаңына жақын орналасуы керек. Метереологиялық және географиялық аланшалар мектеп ғимаратынан оның 2,5 есе биіктетілген есептелген қашықтықта орналасуы керек. Мектеп учаскесін көгалдандыру оның жалпы ауданының 40% кем болмауы керек, ал 4А климаттық аудандарда - 50% кем болмауы керек.

Учаскеде мектеп ғимаратына өрт сөндіргіш машиналардың жақын келуі үшін және олар ғимаратты айналып және алатындай қолайлы жолдар қарастырылуы керек. Мектеп учаскесінің территориясы биіктігі 1,2 м кем емес қорғанмен қоршалуы керек. Ықшам аудан ішінде мектеп қорғанын жасыл ағаштар отырғызу арқылы жасауға болады. егер учаске көшеге және транспорт жолдарына жақын тұрса - биік қорған орнату арқылы бөледі. Учаскеде мектеп ғимаратына өрт сөндіргіш машиналардың жақын келуі үшін және олар ғимаратты айналып және алатындай қолайлы жолдар қарастырылуы керек. Мектеп учаскесінің территориясы биіктігі 1,2 м кем емес қорғанмен қоршалуы керек. Ықшам аудан ішінде мектеп қорғанын жасыл ағаштар отырғызу арқылы жасауға болады. егер учаске көшеге және транспорт жолдарына жақын тұрса - биік қорған орнату арқылы бөледі.

Жалпы білім беру мектептерінің ғимаратының құрылысын 4 этаждан, арнаулы мектептерді 3 этаждан жоғары етіп салуға болмайды. Бірінші сыныпқа арналған бөлмелерді төртінші қабатқа орналастыруға болмайды, ал қалған оқу бљлмелерінің алатын орны этаж ауданының 25%-тен аспауы керек. Сынып бөлмелерінің ең жақсы бағытталуы 65-тен 200 -қа дейін оңтүстікке қарай 45° . солтүстік кеңістікке қарай 120-дан 200 -қа дейін' Қазіргі кездегі мектеп ғимаратының құрылысы оның сыйымдылығын ұлғайтуға қарай бағытталумен сипатталады. Яғни, қазіргі қала салу ерекшелігі халық тығыздығының өсуі, тұрғын аудандарда коп қабатты үйлердің кобеюіне байланысты болып келеді. Жалпы білім беру мектептерінің ғимаратының құрылысын 4 этаждан, арнаулы мектептерді 3 этаждан жоғары етіп салуға болмайды. Бірінші сыныпқа арналған бөлмелерді төртінші қабатқа орналастыруға болмайды, ал қалған оқу бљлмелерінің алатын орны этаж ауданының 25%-тен аспауы керек. Сынып бөлмелерінің ең жақсы бағытталуы 65-тен 200 -қа дейін оңтүстікке қарай 45° . солтүстік кеңістікке қарай 120-дан 200 -қа дейін' Қазіргі кездегі мектеп ғимаратының құрылысы оның сыйымдылығын ұлғайтуға қарай бағытталумен сипатталады. Яғни, қазіргі қала салу ерекшелігі халық тығыздығының өсуі, тұрғын аудандарда коп қабатты үйлердің кобеюіне байланысты болып келеді. Халық тығыздығының өсуі мектептегі балалар санының көбеюімен және ірі ықшам аудандарда оқушылар санына байланысты мектеп жүктемесінің ұлғаюымен қатар жүреді.Мысалы, 5 этажды кұрылысы бар ықшам ауданның 40 га ауданында 1400 халық тұрады, оның 2520 мектеп жасындагы балалар, ал тогыз этажды құрылыстарда осыған сәйкес 1860 жэне 348.

Сонымен қатар, оқу бағдарламасының өзгеруі сабақ жүргізудің жаңа құралдары мен әдістерін қолдану, салауаттандыру шараларын күшейту т б осындаи жағдайлар бөлмелер құрамын кенейтуді қажет етеді. Сонымен қатар, оқу бағдарламасының өзгеруі сабақ жүргізудің жаңа құралдары мен әдістерін қолдану, салауаттандыру шараларын күшейту т б осындаи жағдайлар бөлмелер құрамын кенейтуді қажет етеді. Мектептердің сыйымдылығын жогарылатуда экономикалық жагдайдың да маңызы бар, яғни бір орынның құны мен оны пайдалану шығындары Мысалы, 640 орынға есептелген мектептің бір оқушы орнына арналган құны 320 орынға арналган мектепке қарағанда 30% дейін арзанырақ түседі Бұл аитылғандар мектеп ғимараттарының құрылысын үлкен сыйымдылықпен салудың артықшылығын көрсетеді. Бірақ, бір мекемеге өте үлкен балалар мен жасөспірімдер ұжымын біріктіру гигиеналық талаптарды да арылтуды қажететеді: -ауылшаруашылықтың көбеюінің алдын-алу; -шуыл деңгейінің жоғарылауымен күрес жүргізу; -Әртүрлі мақсатқа арналған бөлмелердің коммуникациялық баиланысын қамтамасыз ету; -мектеп ғимаратының архитектуралық-жоспарлану композициясын ыңғаиластыру.

Қорытынды Қорытынды Көптеген елдерде (АҚШ, ФРГ, Франция) 4000-5000 оқушыларға арналған ірі мектептерді салу тәжірибеленіп жүр. Бірақ, шетел тәжірибесін механикалық түрде қабылдап алу біздің мақсатқа сәйкес келе бермейді. Біздін, еліміздегі тәжірибелер, 1500 және одан да көп орынға есептелген мектептерді пайдалану тек жоғарыда айтылған кемшіліктер ғана емес, сонымен қатар, мектепті басқарудың, сабақ кестесін құрастырудың қиындайтынын, оқушылардың да, оқытушылардың да алмасуға арналған уақыттарының ұзақтығын көрсетеді.

Қорытынды сұрақтар: Қорытынды сұрақтар: 1. Мектепке дейінгі мекемелерді жоспарлау мен құрылыс жүргізуде қойылатын гигиеналық талаптар 2. Жалпы білім беретін мектептерді жоспарлау мен құрылыс жүргізуде қойылатын гигиеналық талаптар 3. Мектеп интернаттарын және кәсіби-техникалық мектептерді жоспарлау мен құрылыс жүргізуде қойылатын гигиеналық талаптар 4. Гимназиялар мен лицейлерді жоспарлау мен құрылыс жүргізуде қойылатын гигиеналық талаптар

НАЗАР АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!