🗊Презентация Қылмыстық құқық бұзушылықтардың көптігі

Тақырып: Қылмыстық құқық бұзушылықтардың көптігі

Жоспар: Жоспар: 1) Қылмыстық құқық бұзушылықтардың көптігінің түсінігі, оның жеке күрделі қылмыстардан айырмашылығы 2) Қылмыстық құқық бұзушылықтардың көптігінің нысандары (түрлері) а) Қылмыстық құқық бұзушылықтардың бірнеше мәртелігі б) Қылмыстық құқық бұзушылықтардың жиынтығы в) Қылмыстардың қайталануы

Нормативтік материалдар: Нормативтік материалдар: 1) «Қылмыстардың бірнеше рет жасалуын және жиынтығын саралау туралы» ҚР Жоғарғы сотының 2006 жылғы 25 желтоқсандағы №11 Нормативтік қаулысы. 2) «Соттардың қылмыстардың қайталануы туралы заңдарды қолдануы туралы» ҚР Жоғарғы сотының 2007 жылғы 25 желтоқсандағы №8 Нормативтік қаулысы.

Қылмыстық құқық бұзушылықтардың көптігі – бір адамның екі немесе одан да көп қылмыстық құқық бұзушылық жасауы, егер жасалған қылмыстық құқық бұзушылықтардың кем дегенде екеуі бойынша оны қылмыстық жауаптылыққа тарту мүмкіндігі жойылмаған болса.

Қылмыстық құқық бұзушылықтардың көптігінің БЕЛГІЛЕРІ: САНДЫҚ – бір адамның екі немесе одан да көп қылмыстық құқық бұзушылық жасауы. САПАЛЫҚ – кем дегенде екі қылмыстық құқық бұзушылықтың өзінің құқықтық салдарын сақтап қалуы: а) адам қылмыстық жауаптылыққа тартылмаған болса, оның ескіру мерзімі өтіп кетпеген болуы керек; б) адам қылмыстық жауаптылыққа тартылған болса, соттылық жойылмаған немесе алынбаған болуы керек; в) адам заңда көзделген негіздер бойынша қылмыстық жауаптылықтан босатылмаған болуы керек.

Жеке күрделі қылмыстық құқық бұзушылықтардың ТҮРЛЕРІ: Жеке күрделі қылмыстық құқық бұзушылықтардың ТҮРЛЕРІ: 1) құрамдас қылмыстық құқық бұзушылықтар 2) балама әрекеттерден тұратын қылмыстық құқық бұзушылықтар 3) жалғасатын қылмыстық құқық бұзушылықтар 4) созылмалы қылмыстық құқық бұзушылықтар

Құрамдас қылмыстық құқық бұзушылықтар – әрқайсысында дербес қылмыстық құқық бұзушылық құрамының белгілері бар бірнеше әрекеттерден тұратын, бірақ олардың ішкі бірлігіне орай бір қылмыстық құқық бұзушылық деп қарастырылатын қылмыстық құқық бұзушылықтар. Құрамдас қылмыстық құқық бұзушылықтар – әрқайсысында дербес қылмыстық құқық бұзушылық құрамының белгілері бар бірнеше әрекеттерден тұратын, бірақ олардың ішкі бірлігіне орай бір қылмыстық құқық бұзушылық деп қарастырылатын қылмыстық құқық бұзушылықтар.

Балама әрекеттерден тұратын қылмыстық құқық бұзушылықтар – объективтік жағы бірнеше бір-біріне балама болып табылатын әрекеттерді қамтитын қылмыстық құқық бұзушылықтар. Балама әрекеттерден тұратын қылмыстық құқық бұзушылықтар – объективтік жағы бірнеше бір-біріне балама болып табылатын әрекеттерді қамтитын қылмыстық құқық бұзушылықтар.

Жалғасатын қылмыстық құқық бұзушылықтар – бiр қасақаналықпен және бiр мақсатпен қамтылып, тұтас алғанда бiр қылмыстық құқық бұзушылықты құрайтын бiрқатар бiрдей қылмыстық әрекеттерден тұратын қылмыстық құқық бұзушылық (ҚР ҚК 11-баб. 4-бөл.). Жалғасатын қылмыстық құқық бұзушылықтар – бiр қасақаналықпен және бiр мақсатпен қамтылып, тұтас алғанда бiр қылмыстық құқық бұзушылықты құрайтын бiрқатар бiрдей қылмыстық әрекеттерден тұратын қылмыстық құқық бұзушылық (ҚР ҚК 11-баб. 4-бөл.).

Жалғасатын қылмыстық құқық бұзушылықтардың белгілері: Жалғасатын қылмыстық құқық бұзушылықтардың белгілері: бiрқатар бiрдей іс-әрекеттерден тұрады; ол әрекеттер бiр қасақаналықпен және бiр мақсатпен қамтылады; ол әрекеттер тұтас алғанда бір қылмыстық құқық бұзушылықты құрайды.

Созылмалы қылмыстық құқық бұзушылықтар – адамның өзіне заңмен жүктелген міндетті ұзақ уақыт бойы орындамауымен сипатталатын қылмыстық құқық бұзушылықтар. Созылмалы қылмыстық құқық бұзушылықтар – адамның өзіне заңмен жүктелген міндетті ұзақ уақыт бойы орындамауымен сипатталатын қылмыстық құқық бұзушылықтар.

Қылмыстық құқық бұзушылықтардың көптігінің нысандары (түрлері):

Қылмыстық құқық бұзушылықтардың бірнеше мәртелігі – ҚР Қылмыстық кодексінің Ерекше бөлiгiнiң дәл сол бiр бабында немесе бабының бөлiгiнде көзделген екi немесе одан да көп әрекеттi жасау (ҚР ҚК 12-бабы).

Қылмыстық құқық бұзушылықтардың бiрнеше мәртелігінің белгілері:: 1) жасалған қылмыстық құқық бұзушылықтар бірдей болуы керек, яғни ҚК-тің бір бабымен немесе бабының бөлігімен көзделуі керек 2) адам бұрын жасаған қылмыстық құқық бұзушылығы үшін сотталмаған болуы керек 3) адам бұрын жасаған қылмыстық құқық бұзушылығы үшін заңда белгіленген негіздер бойынша қылмыстық жауаптылықтан босатылмаған болуы керек. Ескерту: Қылмыс пен қылмыстық теріс қылық өзара бірнеше мәртелікті құрамайды

Қылмыстардың бірнеше рет жасалуы Қылмыстық кодексте неғұрлым қатаң жазаға әкеп соғатын мән-жай ретiнде көзделген жағдайларда, адамның жасаған қылмыстары ҚК-тің Ерекше бөлігінің қылмыстарды бiрнеше рет жасағаны үшiн жаза көзделетiн бабының тиiстi бөлiгi бойынша сараланады (ҚР ҚК 12-баб. 4-бөл.). Қылмыстардың бірнеше рет жасалуы Қылмыстық кодексте неғұрлым қатаң жазаға әкеп соғатын мән-жай ретiнде көзделген жағдайларда, адамның жасаған қылмыстары ҚК-тің Ерекше бөлігінің қылмыстарды бiрнеше рет жасағаны үшiн жаза көзделетiн бабының тиiстi бөлiгi бойынша сараланады (ҚР ҚК 12-баб. 4-бөл.).

Қылмыстық теріс қылықтардың бірнеше рет жасалуы ҚК-те неғұрлым қатаң жазаға әкеп соғатын мән-жай ретiнде көзделген жағдайларда, адамның жасаған қылмыстық теріс қылықтары ҚК-тің Ерекше бөлігінің қылмыстық теріс қылықтарды бiрнеше рет жасағаны үшiн жаза көзделетiн бабының тиiстi бөлiгi бойынша сараланады (ҚР ҚК 12-баб. 5-бөл.). Қылмыстық теріс қылықтардың бірнеше рет жасалуы ҚК-те неғұрлым қатаң жазаға әкеп соғатын мән-жай ретiнде көзделген жағдайларда, адамның жасаған қылмыстық теріс қылықтары ҚК-тің Ерекше бөлігінің қылмыстық теріс қылықтарды бiрнеше рет жасағаны үшiн жаза көзделетiн бабының тиiстi бөлiгi бойынша сараланады (ҚР ҚК 12-баб. 5-бөл.).

Егер бірнеше рет жасау қылмыстық-құқықтық нормада саралаушы белгі ретінде көрсетілсе, онда белгілі бір адамның бірнеше ұқсас қылмыстар жасауы осы қылмысты бірнеше рет жасағаны үшін жауаптылық көздейтін ҚК тиісті бабы (бабының бөлігі) бойынша тұтастай саралауға жатады. Егер бірнеше рет жасау қылмыстық-құқықтық нормада саралаушы белгі ретінде көрсетілсе, онда белгілі бір адамның бірнеше ұқсас қылмыстар жасауы осы қылмысты бірнеше рет жасағаны үшін жауаптылық көздейтін ҚК тиісті бабы (бабының бөлігі) бойынша тұтастай саралауға жатады. («Қылмыстардың бірнеше рет жасалуын және жиынтығын саралау туралы» ҚР Жоғарғы Сотының 2006 жылғы 25 желтоқсандағы №11 Нормативтік қаулысы)

Қылмыстық құқық бұзушылықтардың жиынтығы – Қылмыстық кодекстiң түрлi баптарында немесе баптарының бөлiктерiнде көзделген, адам солардың бiрде-бiреуi үшiн сотталмаған немесе заңмен белгiленген негiздер бойынша қылмыстық жауаптылықтан босатылмаған екi немесе одан да көп әрекеттi жасау (ҚР ҚК 13-бабы). Қылмыстық құқық бұзушылықтардың жиынтығы – Қылмыстық кодекстiң түрлi баптарында немесе баптарының бөлiктерiнде көзделген, адам солардың бiрде-бiреуi үшiн сотталмаған немесе заңмен белгiленген негiздер бойынша қылмыстық жауаптылықтан босатылмаған екi немесе одан да көп әрекеттi жасау (ҚР ҚК 13-бабы).

Қылмыстық құқық бұзушылықтардың жиынтығының белгілері: 1) жасалған құқық бұзушылықтар әртектес болуы керек, яғни ҚК-тің түрлi баптарында немесе баптарының бөлiктерiмен көзделуі керек 2) адам бұрын жасаған қылмыстық құқық бұзушылығы үшін сотталмаған болуы керек 3) адам бұрын жасаған қылмыстық құқық бұзушылығы үшін заңда белгіленген негіздер бойынша қылмыстық жауаптылықтан босатылмаған болуы керек.

Қылмыстық құқық бұзушылықтардың жиынтығының түрлері: Қылмыстық құқық бұзушылықтардың жиынтығының түрлері: Шынайы жиынтық – бірнеше әрекетпен бірнеше қылмыстық құқық бұзушылық жасау. Идеалдық жиынтық – бір әрекетпен бірнеше қылмыстық құқық бұзушылық жасау.

Қылмыстық құқық бұзушылықтар жиынтығы кезiнде сот әрбiр құқық бұзушылық үшiн бөлек жаза (негiзгi және қосымша) тағайындап, онша қатаң емес жазаны неғұрлым қатаң жазаға сiңiру арқылы немесе тағайындалған жазаларды толық немесе iшiнара қосу арқылы түпкiлiктi жазаны айқындайды (ҚР ҚК 58-баб. 1-бөл.). Қылмыстық құқық бұзушылықтар жиынтығы кезiнде сот әрбiр құқық бұзушылық үшiн бөлек жаза (негiзгi және қосымша) тағайындап, онша қатаң емес жазаны неғұрлым қатаң жазаға сiңiру арқылы немесе тағайындалған жазаларды толық немесе iшiнара қосу арқылы түпкiлiктi жазаны айқындайды (ҚР ҚК 58-баб. 1-бөл.).

Қылмыстардың қайталануы – бұрын ауыр қылмыс жасағаны үшiн бас бостандығынан айыруға сотталған адамның ауыр қылмыс жасауы (ҚР ҚК 14-бабы).

Қылмыстардың қайталануының белгілері: 1) жасалған құқық бұзушылықтардың барлығы қылмыс болуы керек 2) алдыңғы қылмыс ауыр санаттағы қылмыс болуы керек 3) адам алдыңғы қылмысы үшін бас бостандығынан айыруға сотталған болуы керек 4) алдыңғы қылмысы үшін алынбаған немесе жойылмаған соттылығы болуы керек 5) жаңадан жасалған қылмыс ауыр санаттағы қылмыс болуы керек 6) алдыңғы ауыр қылмыс адам кәмелет жасына толған соң жасалған болуы керек

Соттылықтар саны мен жасалған қылмыстардың санатына қарай қылмыстардың қайталануының түрлері: Соттылықтар саны мен жасалған қылмыстардың санатына қарай қылмыстардың қайталануының түрлері: қарапайым қайталану қауіпті қайталану (ҚР ҚК 14-баб. 2-бөл.): 1) бұрын ауыр қылмыс жасағаны үшін екі рет бас бостандығынан айыруға сотталған немесе аса ауыр қылмысы үшін сотталған адамның ауыр қылмыс жасауы; 2) бұрын ауыр немесе аса ауыр қылмысы үшін бас бостандығынан айыруға сотталған адамның аса ауыр қылмыс жасауы танылады

Қылмыстардың қайталануының Қылмыстардың қайталануының заңда көзделмеген түрлері: Арнайы қайталану – нақ сондай қылмысты қайталап жасау Жалпы қайталану – кез келген қылмысты қайталап жасау

Қылмыстардың қайталануының Қылмыстардың қайталануының заңда көзделмеген түрлері: Пенитенциарлық – алдыңғы қылмысы үшін жазасын өтеп жүріп жаңа қылмыс жасау Постпенитенциарлық – жазасын өтегеннен кейін жаңа қылмыс жасау

Қылмыстардың қайталануы және қылмыстардың қауіпті қайталануы Қылмыстық кодексте көзделген негiздер мен шектерде неғұрлым қатаң жазаға әкеп соғады (ҚР ҚК 14-баб. 4-бөл.). Қылмыстардың қайталануы және қылмыстардың қауіпті қайталануы Қылмыстық кодексте көзделген негiздер мен шектерде неғұрлым қатаң жазаға әкеп соғады (ҚР ҚК 14-баб. 4-бөл.). Мысалы: ҚР ҚК 54-баб. 1-бөл. 1-тарм. ҚР ҚК 59-бабы.

Ахметовтың әрекеттерінде қылмыстардың қайталануын анықтау алгоритмі

Жауабы: