🗊Презентация Жеңіл атлетика секірутехникасы

Бүкіл секірісті негізгі 4 кезеңге бөлуге болады. Олар: Дайындық кезеңі Ытқу кезеңі Ауада қалықтау кезеңі Жерге түсу кезеңі

Дайындық кезеңі тізені бүгуден және осымен бірге мезгілде ауырлық орталық тігінің алға, тірек ауданының шетіне қарай ауысуынан басталады.

Ытқу кезеңі немесе ырғу кезеңі аяқ буындарының бірден тез жазылуынан тұрады. Буындардың осылай шапшаң жазылуы нәтижесінде тіреліп жылжу дененің ауырлық орталығына беріледі, сөйтіп осының ізінше қалықтау кезеңі басталады. Ытқу сәті өте-мөте жауапты сәт болып табылады, өйткені бүкіл дене бұлшық еттерінің, солардың ішінде аяқ бұлшық еттерінің барынша жиырылуын талап етеді. Табандағы барлық бұлшық еттер жиырылады, балтырдың артқы және сыртқы бетіндегі бұлшық еттер, санның төрт басты бұлшық еттерінің бастары, ұршық буынының артындағы бұлшық еттер күшті жиырылады. Ытқу кезеңі немесе ырғу кезеңі аяқ буындарының бірден тез жазылуынан тұрады. Буындардың осылай шапшаң жазылуы нәтижесінде тіреліп жылжу дененің ауырлық орталығына беріледі, сөйтіп осының ізінше қалықтау кезеңі басталады. Ытқу сәті өте-мөте жауапты сәт болып табылады, өйткені бүкіл дене бұлшық еттерінің, солардың ішінде аяқ бұлшық еттерінің барынша жиырылуын талап етеді. Табандағы барлық бұлшық еттер жиырылады, балтырдың артқы және сыртқы бетіндегі бұлшық еттер, санның төрт басты бұлшық еттерінің бастары, ұршық буынының артындағы бұлшық еттер күшті жиырылады.

Қалықтау кезде дене ауырлық күшінің доға сызық деңгейі алдын –ала (ытқу кезеңінде) берілгендіктен оның тек сырттан әсер ететін күш арқылы ғана (мысалы, қарсы алдынан соққан немесе жолай соққан желдің күшімен ғана) өзгертуге болады. Секірудің әдеттегі жағдайлары кезінде сыртқы күштер денеге айтарлықтай әсер етпейді. Бірақ бұлшық еттердің қозғалыстары арқылы дененің қалпын оның өз ауырлық орталығының қалықтау деңгейін өзгертуге болады. Денені көлденең немес бүгілу қалыптарына келтіруге мүмкіндік бар. Дененің қалпын осылай өзгкрту арқылы дәл осы траекторияда қалықтау биіктігі мен қашықтығын белгілі дәрежеде арттыруға немесе азайтуға болады. Таяқшадан асып секірген уақытта денені бүгу арқылы дене таяқшаның үстімен өтсе де оның ауырлық орталығын таяқшаның астынан өткізуге болады дейтін пікір бар. Теориялық тұрғыдан бүкіл дененің қозғалысы мен оның ауырлық орталығының қозғалысы арасында мұндай ара қатынасты мүмкіндік деуге болады. Қалықтау кезде дене ауырлық күшінің доға сызық деңгейі алдын –ала (ытқу кезеңінде) берілгендіктен оның тек сырттан әсер ететін күш арқылы ғана (мысалы, қарсы алдынан соққан немесе жолай соққан желдің күшімен ғана) өзгертуге болады. Секірудің әдеттегі жағдайлары кезінде сыртқы күштер денеге айтарлықтай әсер етпейді. Бірақ бұлшық еттердің қозғалыстары арқылы дененің қалпын оның өз ауырлық орталығының қалықтау деңгейін өзгертуге болады. Денені көлденең немес бүгілу қалыптарына келтіруге мүмкіндік бар. Дененің қалпын осылай өзгкрту арқылы дәл осы траекторияда қалықтау биіктігі мен қашықтығын белгілі дәрежеде арттыруға немесе азайтуға болады. Таяқшадан асып секірген уақытта денені бүгу арқылы дене таяқшаның үстімен өтсе де оның ауырлық орталығын таяқшаның астынан өткізуге болады дейтін пікір бар. Теориялық тұрғыдан бүкіл дененің қозғалысы мен оның ауырлық орталығының қозғалысы арасында мұндай ара қатынасты мүмкіндік деуге болады.

Секіру жерге түсу кезеңімен аяқталады. Жерге түсу кезінде аяқтың бұлшық еттері дене жерге түскенде алатын соққыны жеңілдету жұмыстарын атқарады. Жерге түсу кезінде аяқ тиетін жер немесе алаң ауырлық орталығының қалықтау доғасының жалғасына орналасса ғана тепе-теңдікті сақтауға болады. Басқаша айтқанда, бұл жалғас жерге түсу алаңының ішімен өтуге тиіс. әдетте ұзындыққа секірген кезде жерге алдымен өкше тиеді, соның салдарынан бүкіл аяқ басының солқылдақтық қасиеті толық пайдаланылмайды. Жерге аяқтың ұшымен түсу аяқ басын қатты бүгуді талап ететіндіктен іс жүзінде оны орындау мүмкін емес. Ытқу сәтінде қолдың жоғары қарай сілтенуі демді ішке қарай алуға ықпал етсе, қалықтау кезінде тыныс біраз тоқталып қалатыны байқалады, ал жерге түсу кезеңі демді іштен шығаруға ықпал етеді. Секіру жерге түсу кезеңімен аяқталады. Жерге түсу кезінде аяқтың бұлшық еттері дене жерге түскенде алатын соққыны жеңілдету жұмыстарын атқарады. Жерге түсу кезінде аяқ тиетін жер немесе алаң ауырлық орталығының қалықтау доғасының жалғасына орналасса ғана тепе-теңдікті сақтауға болады. Басқаша айтқанда, бұл жалғас жерге түсу алаңының ішімен өтуге тиіс. әдетте ұзындыққа секірген кезде жерге алдымен өкше тиеді, соның салдарынан бүкіл аяқ басының солқылдақтық қасиеті толық пайдаланылмайды. Жерге аяқтың ұшымен түсу аяқ басын қатты бүгуді талап ететіндіктен іс жүзінде оны орындау мүмкін емес. Ытқу сәтінде қолдың жоғары қарай сілтенуі демді ішке қарай алуға ықпал етсе, қалықтау кезінде тыныс біраз тоқталып қалатыны байқалады, ал жерге түсу кезеңі демді іштен шығаруға ықпал етеді.