🗊Презентация Күштік трансформаторлар

Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім министрлігі М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік университеті

Трансформатор Трансформатор — айнымалы токтың кернеуін жоғарылатуға немесе төмендетуге арналған электр приборы.

Трансформатордың құрылысы

Трансформатордың жұмыс iстеу принципi Трансформатордың жұмыс iстеу принципi электромагниттiк индукция құбылысына негiзделген. Бiрiншi реттi орамдар арқылы айнымалы ток өткен кезде ферромагниттiк өзекшеде айнымалы магнит ағыны пайда болады. Бұл магнит ағыны өз кезегiнде екiншi реттi орамдарды да тесiп өтетiн болғандықтан осы орамдарда индукциялық ЭҚК-iн туғызады. Егер екiншi реттi орамдар тұтынушыларға қосылған болса, онда бұл тiзбектен де айнымалы ток өтедi. Ал бұл айнымалы ток өзекшеде қайтадан өзiнiң айнымалы магнит ағынын туғызады. Екiншi орамдардың туғызған магнит ағыны өзекшедегi толық магнит ағынын кемiтедi, бұл өз кезегiнде бiрiншi реттi орамдардағы өздiк индукция ЭҚК-iнiң кемуiне алып келедi. Өздiк индукция ЭҚК-iнiң кемуiнен бiрiншi реттi тiзбекте ток арта бастайды да, қоректендiрушi кернеудiң мәнi өздiк индукция ЭҚК-iне теңескенде жүйеде тепе-теңдiк орнайды.

  Күштік трансформаторлар ақауының түрлері.

Күштік трансформатордың ең көп жиі зақымдануын қарастырамыз, оларға мыналар жатады: Орамада в ТК жағында өшірілмейтін,динамикалық шыдамдылығының жеткіліксіздігінен ҚТ кезіндегі деформация, оқшауламаның бұзылуына әкелетін ҚТ тармағының ұзақ жануы салдарынан, оқшауламаның электрлік беріктілігінің төмендеуіне және оның соңғы қорытындысындағы тесілуіне әкелетін трансформатордың герметикалық еместігі салдарынан ылғалдану және ластанудан, механикалық беріктіліктің азаюына және тозуына, ал содан соң электрлік беріктіліктің және оқшауламаның тесілуіне азаюына, кейбір ақаулардың өндірілуіне әкеледі. Магнит сымда ҚТ контурының пайда болуы кезінде өзекшенің жануы темірге өрт әкелуі мүмкін. Салқындату жүйесінде май насосының зақымдануынан жұмыс бұзылуы мүмкін, ол ораманың жануынан басқа бұл майдың механикалық қоспасының ластануына әкеледі; салқындатқыш трубасының ластануына, трансформатордың өртенуіне әкеледі. РПН құрылғысында ұшқынға, түйіспенің бұзылуына, түйіспенің күюіне, ақырында РПЫ-нің қарсы болуына әкелетін; оқшаулағыш РПН қалқанының бұзылуы, өндіруші ақау және трансформатор багында май пиролизінің өнімдерінің ластануына әкелетін, майдың газохроматографиялық талдауы бойынша оқшаулама диагностикасын қиындатады, кинематикалық сұлба түйіндерінің тозуынан РПН түйіспелерінің күюіне әкелетін РПН-нің механикалық қателіктері, бакелиттік цилиндрдің ылғалдануы кезінде РПН-де басқа ҚТ-ға әкелетін РПН құрылғысының герметизациясы орын алады. Қалған түйіндерде біліктерінің ақауларынан бактың герметикалығының бұзылуы; жөндеу ақауынан түйіспелі байланыстың күюі; сапасыз жөндеуден, әсіресе, енгізудегі ақау кезінде майдың ағуы; оқшауламаның көміліп қалуына әкелетін герметикалық емес енгізулердің ылғалдануы және ластануы; коллоидты бөлшектердің түзілуімен,майдың қышқылдануы және оқшаулама тесілуімен ылғалдың сіңуіндегі майдың тозуы; майдың жоғарғы қысымымен енгізуде сильфондардың герметизациялануы орындалады.

Пайдаланылған әдебиеттер:  Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006.   «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998, VIII том  Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990  Физика: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-Ф49 математика бағытындағы 11 сыныбына арналған оқулық /С. Түяқбаев, Ш. Насохова, Б. Кронгарт, т.б. — Алматы: "Мектеп" баспасы. — 384 бет, суретті.