🗊Презентация SQL. Ռելացիոն բազայի կառուցվածքը

SQL

Ռելացիոն բազայի կառուցվածքը Աղյուսակներ – իրենից ներկայացնում է որևէ էության կամ դրա մի մասին արտապատկերում տվյալների բազայում (օր․ Customer, Product, Car, Person...) Սյուներ – յուրաքանչյուր սյուն իրենից ներկայացնում է աղյուսակում արտապատկերված էության որևէ դաշտ (օր․ Name, Phone, Price, ...): Սյուները խիստ տիպավորված են։ Տողեր (գրառումներ) – յուրաքանչյուր տող իրենից ներկայացնում է մեկ գրառում։ Բանալիներ Առաջնային բանալի – օգտագործվում է կոնկրետ գրառումը միանշանակորեն իդենտիֆիկացնելու համար։ Ունիկալ է յուրաքանչյուր գրառման համար և չի կրկնվում՝ նույնիսկ գրառումը բազայից հեռացնելու դեպքում։ Արտաքին բանալի – կիրառվում է աղյուսակները միմյանց միջև կապելու համար։

SQL Server հիմնական տիպերը bigint binary bit char date datetime decimal float image int money nchar ntext numeric nvarchar real text time varchar

SQL լեղվի հիմնական հրամանները SELECT INSERT UPDATE DELETE

SELECT հրամանը Օգտագործվում է աղյուսակից (կամ աղյուսակներից) տվյալներ ստանալու համար։ Պարզագույն կառուցվածքը․ SELECT col1, col2, ... , col3 FROM tableName Բոլոր սյունակների ստացման համար օգտագործվում է * նշանը․ SELECT * FROM tableName (կարդացվում է select all from tablename)

SELECT հրամանը պայմանով SELECT հրամանով ստացվող արժեքները ֆիլտրելու համար օգտագործվում է WHERE պայմանը հետևյալ սինտաքսիսով․ SELECT col1, col2, .. ,coln FROM tableName WHERE պայմաններ պայմաններ – բլոկը պարունակում է համեմատության օպերատորներ, բուլյան օպերատորներ, ինչպես նաև կարող է պարունակել հատուկ սիմվոլներ և ֆունկցիաներ։

Չակերտների օգտագործվումը SQL հարցումներում Բոլոր տեքստային տիպերի սյունակների արժեքներին դիմելիս անհրաժեշտ է արժեքը ներառել չակերտների մեջ (չակերտների տիպը(միակի կամ կրկնակի) կախված է ՏԲՂՀ-ից, ինչպես նաև՝ ծրագրավորման լեզվի առանձնահատկություններից)։ օր․ Ստանալ բոլոր այն աշխատողների ազգանունները, որոնց անունը Nancy է․ SELECT LastName FROM Employees WHERE (FirstName = 'Nancy') Թվային տիպերին դիմելիս չակերտներ չեն օգտագործվում․ oր․ Ստանալ բոլոր այն ապրանքների անվանումները, որոնց գինը մեծ է 30-ից SELECT ProductName FROM Products WHERE (UnitPrice > 30)

Դուբլիկատների վերացումը SELECT հարցման մեջ SELECT հարցումը վերադարձնում է բոլոր այն տողերը, որոնք համապատասխանում են WHERE պայմանին (դրա առկայության դեպքում)՝ առանց դուբլիկատների վերացման։ Եթե անհրաժեշտ է ստանալ որևէ սյան (սյուների) ունիկալ արժեքները, ապա անհրաժեշտ է օգտագործել DISTINCT օպերատորը՝ SELECT հարցման մեջ․ SELECT DISTINCT colName FROM tableName Եթե DISTINCT օպերատորի հետ օգտագործվում են մի քանի սյունակներ, ապա ունիկալությունը ապահովվում է այդ այդ սյունակների համադրությամբ՝ այսինքն բացառվում է դրանց համատեղ կրկնությունը։

Հարցման արդյունքների սորտավորումը ORDER BY օպերատորի կիրառումը SELECT հարցման մեջ թույլ է տալիս հարցման արդյունքները ստանալ դասավորված աճման կամ նվազման կարգով՝ ըստ որևէ սյունյակի (սյունյակների) արժեքների։ SELECT * FROM tableName Order By column: Լռելայն դասավորումը կատարվում է աճման կարգով։ Այդ պահվածքը կարելի է սահմանել Asc կամ Desc օպերատորների կիրառմամբ․ SELECT * FROM tableName Order By column Desc։ Order By օպերատորի հետ մի քանի սյունյակների օգտագործման դեպքում սորտավորումը կատարվում է ըստ նշված սյունկյակների՝ ձախից աջ հերթականությամբ։

WHERE օպերատորի կիրառությունը բազմության հետ։ Եթե անհրաժեշտ է նշալ պայմանի պատկանելիությունը որևէ դիապազոնի, ապա կարելի է օգտագործել BETWEEN հրամանը․ օր․ SELECT * FROM Customers where city Between 'a' and 'd‘ Ստուգելու համար պայմանի պատկանելիությունը որոշակի բազմության, օգտագործվում է IN հրամանը․ ․․․ where colName in (val1, val2, ...,valN)

Նշված շաբլոնին համապատասխանության ստուգումը։ Like LIKE օպերատորի միջոցով կարելի է սահմանել տողի շաբլոն (frame)։ Այն աշխատում է երկու հատուկ սիմվոլների հետ․ % - արտահայտում է կամայական քանակի սիմվոլներ։ — (underline) – արտահայտում է մեկ կոնկրետ սիմվոլ։ օր․ ․․․ where sity like ‘a%’ – քաղաքի անվանումը սկսվում է а տառով և ունի կամայական երկարություն։ ․․․ where name like ‘go_’ անունը սկսվում է go տառերով և ունի ճիշտ 3 սիմվոլ երկարություն։ SELECT * FROM Customers where city like '%a_‘ – քաղաքի անվանման նախավերջին տառը a է։

ESCAPE հրամանի օգտագործումը Եթե անհրաժեշտ է LIKE հրամանի միջոցով ստանալ այնպիտի տողեր, որոնք պարունակում են ‘%’ կամ ’ _’ ղեկավարող սիմվոլները, ապա անհրաժեշը է տեղեկացնել ղեկավարող համակարգին, որ տվյալ սիմվոլը (%, _) ոչ թե հատուկ հրաման է, այլ սովորական սիմվոլ։ Այդ նպատակով օգտագործվում են ESCAPE հրամանը։ Այն թույլ է տալիս սահմանել այնպիսի սիմվոլ, որի օգտագործումը ղեկավարող սիմվոլից առաջ վերածում է այն տառացի սիմվոլի։ օր․ SELECT * FROM Customers where city like '%a\_' ESCAPE '\‘ – քաղաքի անվանումը ավարտվում է a_ տողով։

NULL տիպի ստուգումը Տվյալների բազայում NULL նշանակում է տվյալի բացակայություն։ Այդ արժեքի պարունակումը թույլատրվում է միայն Allow Null տիպի սյունյակներում։ NULL արժեքի ստուգումը հնարավոր չէ իրականացնել համեմատության օպերատորների (=) օգտագործմամբ։ Այդ նպատակով օգտագործվում է IS NULL պրեդիկատները։ Օր․ ստանալ բոլոր այն աշխատողների անունները, որոնց բնակության քաղաքը նշված չէ․ SELECT FirstName FROM Employees where City IS NULL

NOT պրեդիկատը NOT-ը օգտագործվում է BETWEEN, IN, LIKE և IS NULL հրամանների հետ՝ դրանց արդյունքները ժխտելու համար։ Օր․ ստանալ այն Customer-ներին, որոնց քաղաքի անունը սկսվում է ցանկացած տառով, բացի a-ից․ SELECT * FROM Customers where City not like 'a%' SELECT FirstName FROM Employees where City IS NOT NULL

Տվյալների ներմուծում բազա։ INSERT հրամանը INSERT tableName (col1, col2, ... ,colN) VALUES (val1, val2, ...,valN) (col1, col2, ... ,colN) – մասը կարելի է բաց թողնել։ Այդ դեպքւմ (val1, val2, ...,valN) արժեքները պետք է ճշգրտորեն համապատասխանեն տվյալ աղյուսակում առկա սյուների քանակին և հերթականությանը։ ԶԳՈՒՇԱՑՈՒՄ Unicode ինֆորմացիան կորեկտ ներմուծելու համար անհրաժեշտ է օգտագործել N սիմվոլը ուղարկվող տողից առաջ (SQL Server)։ օր․ insert into TestTable (Name) values(N'Բարև')

Տվյալների խմբագրունը: Update Ընհանուր տեսքն է․ UPDATE tableName SET col1 = val1, ..., colN = valN WHERE condition: ԶԳՈՒՇԱՑՈՒՄ․ WHERE հատվածի բացթողման դեպքում կտարմացվեն տվյալ աղյուսակի բոլոր տողերը։

Տվյալների հեռացումը բազայից․ DELETE Ընդհանուր տեսքը․ DELETE FROM tableName WHERE condition

Մի քանի աղյուսակների միավորումը

Աղյուսակների միավորման տիպերը Մեկը մեկին Մեկը շատին Շատը շատին

Միավորված աղյուսակներից տվյալների ստացմումը։ JOIN-հրամաններ JOIN – հրամանները թույլ են տալիս ստանալ երկու աղյուսակների միավորումը։ Ընդհանուր տեսքն է․ SELECT * from TableA xxx join TableB on TableA.Col համեմատության օպերատոր TableB.Col Գոյություն ունի Join հրամանի մի քանի տարատեսակներ: Ամենակիրառականն են․ INNER JOIN (CROSS JOIN, JOIN) LEFT JOIN RIGHT JOIN FULL OUTER JOIN

INNER JOIN INNER JOIN – վերադարձնում է միայն այն տողերը, որոնք միաժամանակ գոյություն ունեն և առաջին և երկրորդ աղյուսակներում․ օր․ SELECT Products.ProductName, Categories.CategoryName from Products inner join Categories on Products.CategoryID = Categories.CategoryID Այս դեպքում կստացվեն միայն այն Product-ները, որոնց Category-ն նշված է INNER բառը կարելի է բաց թողնել

LEFT JOIN LEFT JOIN հրամանի դեպքում ձախ աղյուսակը համարվում է ղեկավարող։ Դրանից վերցվում են բոլոր արժեքները, այնուհետև կատարվում է փնտրում աջ աղյուսակում։ Բոլոր այն արժեքները, որոնք բացակայում են աջ աղյուսակում, փոխարինվում են null-ով։ Օր․ SELECT Products.ProductName, Categories.CategoryName from Products left join Categories on Products.CategoryID = Categories.CategoryID Այս դեպքում կստացվեն բոլոր Product-ները, իսկ նրանց Category-ն, որոնցը նշված չէ, կլինի null

RIGHT JOIN RIGHT JOIN-ի դեպքում ղեկավարող համարվում է աջ աղյուսակը։

FULL OUTER JOIN Վերադարձնում է բոլոր տողերը և՛ ձախ և՛ աջ սյունակներում։ Բացակայող արժեքները փոխարինվու են null-ով։