🗊Презентация 8 срс молекулярка

Астана медицина университеті АО Молекулярлық биология жане генетика кафедрасы СӨЖ ТАҚЫРЫБЫ: «Гаметогенез.Сперматогенез.Овогенез» Орындаған:Ерболат Л.Е 101-топ ЖМФ Тексерген:Кусмамбетова К.А Астана 2016 жыл

Жоспар: Кiр

КІРІСПЕ

Гаметогенез этаптарына қысқаша шолу    Гаметалар түзілетін диплоидты жасушаларды сперматогониялар мен овогониялар деп атайды. Көбею кезеңінде жасушалар митоздық бөліну реттілігін жүзеге асырады, нәтижесінде, олардың саны айтарлықтай өседі. Өсу кезеңінде жасушалардың көлемі ұлғаяды және аталық пен аналық жыныс жасушалары 1-реттік сперматоциттер мен овоциттерге айналады. Жыныстық пісіп-жетілуде кезектесіп жүретін бөлінудің маңызды 2 түрі бар: редукциялық (мейоздың бірінші бөлінуінде хромосома саны екі есе азаяды) және эквациялық (мейоздың екінші бөлінуі жыныс жасушаларының пайда болуымен аяқталады). Спермотогенез процесі қалыптасу кезеңімен немесе спермиогенезбен аяқталады.

Аталық жыныс жасушасы Сперматозоид (грек. Sperma, spermatos – ұрық, zoon – тіршілік иесі және eіdos – түр) – адамның, жануарлар мен көптеген өсімдіктердің жетілген гаплоидты аталық жыныс клеткасы.  Спермий – спермий басынан, мойнынан және құйрығынан тұрады. Басының көп бөлігін ядро (хромосомалардың гаплоидты жиынтығы) алып жатады. Спермий мойынын центриольдер құрайды. Ал құйрық бөлігіндегі цитоплазмада спиральды жіп және қуат көзінің қоры (гликоген, май тамшылары) орналасады.

Сперматогенез төрт аймакка бөлінеді: көбею, өсу, пісіп-жетілу жөне қалыптасу немесе сперматозоидтердің пайда болуы. Сперматогенез төрт аймакка бөлінеді: көбею, өсу, пісіп-жетілу жөне қалыптасу немесе сперматозоидтердің пайда болуы. Көбею кезеңінде жас жыныс клеткалары үздіксіз митоздық бөліну арқылы көбейіп, сперматогониялар (алғашқы аталық жыныс жасушалары) түзіледі. Өсу кезеңінде сперматогониялар келесі кезеңдердегі бөліну процестеріне қажетті заттармен (ДНҚ, протеиндермен) қорланып, үлкейіп өседі де, біріншілік сперматоциттерге айналады. Жетілу кезеңі жыныс жасушаларының қатарынан екі рет бөлінуімен ерекшеленеді. Қалыптасу кезеңінде сперматидалардан сперматозоидтар түзіледі. Әрбір біріншілік сперматоциттен төрт сперматозоид жетіледі.

Сперматогенез

Аналық жыныс жасушасының пайда болу мен жетілу процесі. Жұмыртқа жасушаларының пішіні шар тәрізді сперматозоидтерге қарағанда көлемі үлкен болып келеді.Олар өте жай қозғалады немесе қозғалмайды.Жұмыртқа жасушаларының ерекшелігі – олардың құрамында сары уыз болатындығынды. Жұмыртқа жасушасының ядросы сары уыздан бөлек жасушаның ортасында орналасады.Сары уыз ұрықтың даму кезеңіндегі қорекке қажетті материал.

Овогенез көбею, өсу және жетілу кезеңдерінен тұрады. Овогенез көбею, өсу және жетілу кезеңдерінен тұрады. Көбею кезеңінде сарыуыз қапшығы энтодермасынан аналық жыныс безі бастамасына қан арқылы келіп орналасқан алғашқы жас жыныс жасушалары — гоноциттер митоз арқылы көбейіп, овогонияларға айналады. Өсу аймағына өткен жыныс жасушалары тез өсіп, әрбір жануарлар түрінің жыныс жасушаларына тән мөлшерге келеді. Жетілу аймағында бірінен соң бірі екі рет бөлінудің нәтижесінде цитоплазмасы мол үлкен овоцит жасушасы жөне үш бағыттаушы денешік түзіледі. Соңынан гаплоидті хромосома жиынтығы бар бағыттаушы денешіктер жойылып, ұрықтануға гаплоидті хромосома жиынтығы бар жұмыртқа жасушасы қатысады

Аналық тұқым жасушасы Аналық жыныс жасушасы (ovocytus; лат. ovum — жүмыртқа; гр. kytos - жасуша) — ядросында хромосомалардың жекеленген жиынтығы болатын, пісіп жетілген ұрғашы жануарлардың жыныс жасушасы. Сүтқоректілер аналық жыныс жасушасын сыртынан біріншілік қабықша — плазмолемма (сарыуыз қабықшасы) және оның сыртыңдағы екіншілік - фолликулалы қабықша (аналық жыныс безі — жұмыртқалық жасушаларының туындысы) қаптайды. Бұлардың аралығында мөлдір аймақ болады. Цитоплазмасында ұрықтың дамып жетілуіне керекті қоректік заттар — сарыуыз қорланады.

Жұмыртқа жасушасының құрылысы

Овогенез кезеңдері

Ооциттің өсуі