🗊Презентация Бауыр биохимиясы

Жоспары: I. Кіріспе II. Негізігі бөлім 1. Бауырдың қызметтері 2. Бауырдағы заттар алмасуының ерекшеліктері 3.. Химиялық канцерогенез III.Қорытынды бөлім IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Бауырдың анатомиясы Бауыр(һepar)-құрсақ қуысының оң жағында, көкет күмбезінің астында төменгі қабырғаларға таяу жататын мүше. Түсі қызғылт қоңыр, консистенциясы жұмсақ. Көп бөлігі оң жақ қабырғалар астында, кішкене бөлігі сол жақ құрсақ астында орналасқан. Бауыр көп қырлы призма тәрізді майда бөлшектерден құралған. Салмағы 1,5кг. Орташа есеппен ересек адам салмағының 2-3% құрайды. Бірақ ол ағзаға түскен оттектің 20-30%сіңіріп алады. Бауыр 300 млрд жасушалардан тұрады, солардың 80% гепатоциттер құрайды.

Бауыр қызметтері: Бауыр заттардың барлық метаболизміне қатысады.Бауырда белоктар және амин қышқылдары,липидтер,көмірсулар,биологиялық активті заттар(гормондар, биогенді аминдер,витаминдер),микроэлементтер алмасуының күрделі процесстері,су алмасуының реттелуі өтеді. Бауыр маңызды функцияларды атқарады: Реттеуші-гомеостатикалық; Пластикалық; Қор жинау; Энергетикалық; Қорғаныштық; Секреторлы және экскреторлы;

Бауыр биохимиясы 1. Ас қорыту – ең ірі ас қорыту безі болып табылады. Онда өт, өт қышқылдары (12%), фосфатидилхолин (4%), холестерол (0,7%), тура билирубин, ақуыздар, стероидты гормондар ыдырауының өнімдері, электролиттер, дәрілік препараттардың метаболиттері түзіледі. Өт тағам майларының эмульгирленуін және қорытылуын қамтамасыз етеді.

Бауыр қанда мына заттардың-глюкоза,холестерин,фосфолипидтер мөлшерін реттеуге қатысады.Онда қан плазмасы белоктарының аминқышқылдарының синтезі қарқынды өтеді,апобелоктардың органдық арнайылығы бар ферменттердің, гликогеннің,урон қышқылының,гексозаминдердің,холестериннің және оныі эфирлерінің синтезі өт қышқылдарының,кетон денелерінің фосфолипидтердің түзілуі,креатиннің(IIсатысы),холиннің,коламиннің,пуриндік және пиримидиндік негіздердің синтезі,А витаминнің каротиндерден,D витаминнің активті алмасу формасының 25-(OH)-D3 және басқа да заттардың түзілуі жүреді. Бауыр қанда мына заттардың-глюкоза,холестерин,фосфолипидтер мөлшерін реттеуге қатысады.Онда қан плазмасы белоктарының аминқышқылдарының синтезі қарқынды өтеді,апобелоктардың органдық арнайылығы бар ферменттердің, гликогеннің,урон қышқылының,гексозаминдердің,холестериннің және оныі эфирлерінің синтезі өт қышқылдарының,кетон денелерінің фосфолипидтердің түзілуі,креатиннің(IIсатысы),холиннің,коламиннің,пуриндік және пиримидиндік негіздердің синтезі,А витаминнің каротиндерден,D витаминнің активті алмасу формасының 25-(OH)-D3 және басқа да заттардың түзілуі жүреді.

Глюкурон қышқылымен конъюгация

Канцерогенез(ісік)- жасушалардың гендік аппаратының өзгерістеріне сай олардың өсіп жетілуінің реттелуі бұзылуына байланысты қалыптасқан жаңа тін . Канцерогенез(ісік)- жасушалардың гендік аппаратының өзгерістеріне сай олардың өсіп жетілуінің реттелуі бұзылуына байланысты қалыптасқан жаңа тін . Канцерогенез теориялары Химиялық канцерогенез Радиациялық канцерогенез Вирустық канцерогенез

Биотрансформация Ксенобиотиктер, ағзаға түсіп, биотрансформацияға ұшырайды және метаболиттер түрінде шығарылады. Биотрансформация бұл молекуланы ферменттік түрлендіру. Биологиялық мағынасы – химиялық затты ағзадан оңай шығарылатын формаға айналдыру, нәтижесінде оның әсер ету мерзімі азаяды.

Ксенобиотиктер метаболизмі екі фазада атқарылады

Биотрансформация І фаза Биотрансформацияның бұл этапында қосылыстың молекуласына полярлы топ байланысады немесе молекуладағы полярлы топтың экспрессиясы өтеді. Бұл молекуланы оксиредуктазамен тотықтыру немесе тотықсыздандыру немесе оларды эстераза және амидаза көмегімен гидролиздеу арқылы жүргізіледі.

биотрансформация ІІ фаза Биологиялық конъюгацияның бұл этапында метаболизмнің аралық өнімдері эндогендік молекулалар глутатион, глюкурон қышқылы, сульфат және т.б. реакцияға түседі. Тасымалдаудың спецификалық жүйесі оларды ағзадан шығарады. Биотүрлену жолында липофильді немесе қиын шығарылатын ксенобиотик гидрофилді өнімге айналады және жылдам экскрецияға түседі.

Ксенобиотиктер метаболизмінің ІІ фазасы Метаболизмнің 1 фазасында түзілген өнімдерге эндогендік заттар глюкурон қышқылы, глутатион, глицин, глутамин, орнитин байланысады. S- аденозилметионин, таурин, цистеин, ацетил-КоА, ФАФС байланысады.

Ксенобиотикті химиялық түрлендіру нәтижесі 1. Улылығы бәсеңдейді; 2. Улылығы күшейеді; 3. Уландырушы әсерінің сипаты өзгереді; 4. Уландырушы үдеріс инициацияланады

Улануды бәсеңдету (зәрмен шығару