🗊Презентация Химиялық пәндер. Алкалоидтар

М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік университеті М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік университеті

Жоспары : Алкалоидтардың биологиялық маңызы Табиғатта алкалоидтардың кездесуі Медициналық маңыздылығы

    Ең алғаш "алкалоид" термині(араб. "alkali" - сілті және греч. "eidos" - ұқсас) сілтіге ұқсас дегенді білдіреді. Сілтілерге ұқсас, Алкалоидтар сілтілер сияқты тұс қышқылын түзе алады.

Пиридин тобына жататын алкалоид – никотин.Ол көп мөлшерде темекі жапырағында кездеседі.Өте улы зат, адам үшін қауіпті дозасы 20-40мг.

Алкалоидтар – негіздік қасиеттері бар азотты органикалық қосылыстар.Олар көптеген өсімдіктер құрамында кездеседі және аминқышқылдарынан синтезделеді. Алкалоидтар – негіздік қасиеттері бар азотты органикалық қосылыстар.Олар көптеген өсімдіктер құрамында кездеседі және аминқышқылдарынан синтезделеді.

Атропин – доланада кездеседі. Қатты зат. Ол – тропин спирті мен троп қышқылының күрделі эфирі. Медицинада аз мөлшерде адам көзінің қарашығын үлкейту үшін қолданылады. Атропин – доланада кездеседі. Қатты зат. Ол – тропин спирті мен троп қышқылының күрделі эфирі. Медицинада аз мөлшерде адам көзінің қарашығын үлкейту үшін қолданылады.

Морфин апиынның құрамында 8-12% шамасында кездеседі. Оның құрамында негізінен изохинолин ядросымен конденсацияланған фенантрен сақинасы кіреді. Морфин молекуласында екі OH топтары бар, онығ біреуі фенолдардың, ал екіншісі спирттердің қасиеттерін көрсетеді. Морфин апиынның құрамында 8-12% шамасында кездеседі. Оның құрамында негізінен изохинолин ядросымен конденсацияланған фенантрен сақинасы кіреді. Морфин молекуласында екі OH топтары бар, онығ біреуі фенолдардың, ал екіншісі спирттердің қасиеттерін көрсетеді. Морфин аз мөлшерде қолданғанда ұйықтататын және ауруды жансыздандыратын қасиет көрсетеді. Жиі қолданғанда ағза қатты уланып, адам жаны оған үйреніп кетеді.

. Алкалоидтардың бастауы ретінде орнитин,лизин,аспаргин қышқылы,фенилаланин,тирозин,триптофон болып саналады.Өсімдіктерде алкалоидтар органикалық немесе тұздар ретінде шамамен 1-2% мөлшерде кездеседі.Қазіргі кезде белгілі алкалоидтардың барлығының бірдей құрылысы анықталмаған.

Пиридин тобына жататын алкалоид – никотин.Ол көп мөлшерде темекі жапырағында кездеседі.Өте улызат,адам ушін қауіпті дозасы 20-40 мг.

Индола туындылары - резерпин раувольфия тамырынан , стрихнин чилибуха дәндерінен алынады. Индола туындылары - резерпин раувольфия тамырынан , стрихнин чилибуха дәндерінен алынады.

Кокаин күшті жергілікті жансыздандыратын зат, сондықтан оны көз, тамақ ауруларын, ауыз, мұрын қуыстарының кілегей қабаттарын емдегенде жергілікті анестезия үшін қолданады. Бейберекет қолданғанда кокаинизм деп аталатын өте ауыр нашақорлыққа соқтырады. Кокаин күшті жергілікті жансыздандыратын зат, сондықтан оны көз, тамақ ауруларын, ауыз, мұрын қуыстарының кілегей қабаттарын емдегенде жергілікті анестезия үшін қолданады. Бейберекет қолданғанда кокаинизм деп аталатын өте ауыр нашақорлыққа соқтырады. Резерпин қан қысымын төмендетеді. Ол Rauvolfia Serpentina өсімдігінен бөлініп алынған.Қан қысымы көтерілгенде (гипертония),кейбір психикалық науқастарды емдегенде қолданылады, құрылысы өте күрделі.

Алкалоидтардың ашылуына үлкен үлес қасқан А. Н. Вышеградский – белгілі орыс ғалымының оқушысы А.М.Бутлеровтың. В 1889 ж.фармация мастері Е. А. Шацкий алкалоидтар туралы алғашқы монографилді жасады. 1930 және 1950 ж.ж. Әлемде 400 алкалоид түрі ашылды. Алкалоидтардың ашылуына үлкен үлес қасқан А. Н. Вышеградский – белгілі орыс ғалымының оқушысы А.М.Бутлеровтың. В 1889 ж.фармация мастері Е. А. Шацкий алкалоидтар туралы алғашқы монографилді жасады. 1930 және 1950 ж.ж. Әлемде 400 алкалоид түрі ашылды.