🗊Тотығу-тотықсыздану реакциялары Атырау ХББ НЗМ Косанов Р.П. Химия пәні мұғалімі

Тотығу-тотықсыздану реакциялары Атырау ХББ НЗМ Косанов Р.П. Химия пәні мұғалімі

«Сөзді тап»

https://twig-bilim.kz/film/oxidation-reactions-5743/ https://twig-bilim.kz/film/oxidation-reactions-5743/ Видео ролик

Сабақ мақсаты элементтердің тотығу дәрежесін табуды қайталау; - тотығу процесі және тотықтырғыш, тотықсыздану процесі және тотықсыздардырғыш мағыналарын жете түсініп айырмашылықтарын үйрену; - Тотығу және тотықсыздану реакцияларын жазып,оларды біріктіре отырып,ттр реакциясының жалпы теңдеуін жаза білу;

Предметная лексика и терминология Окисление – тотығу - oxidation Восстановление – тотықсыздандыру – reduction Присоединение – қосып алу – Gain Потеря – жоғалту – loss Окислитель – тотықтырғыш – oxidizing agent Восстановитель – тотықсыздандырғыш - reducing agent Окислительно-восстановительная реакция (ОВР) – тотығу-тотықсыздагдыру реакциясы (ТТР) - Redox reaction Степень окисления – тотығу дәрежесі – oxidation number

Тест

Электрондар беру процесі – тотығу, ал қосып алу процесі тотықсыздану деп аталады. Электрондар беру процесі – тотығу, ал қосып алу процесі тотықсыздану деп аталады. Электрондарды қосып алатын атомдар немесе иондар тотықтырғыш, ал беретіндері тотықсыздандырғыш болады.

ТТР теңдеулері күрделірек болғанда мына реттілікті қолдану.

Definitions: Oxidation is loss of electrons. Reduction is gain of electrons.

Есте сақта! 1. Егер элемент қосылыста жоғары тотығу дәрежесін көрсетсе, онда тек тотықтырғыш болады. 2. Егер элемент қосылыста төмен тотығу дәрежесін көрсетсе, онда тек тотықсыздандырғыш болады 3. Егер элемент қосылыста аралық тотығу дәрежесін көрсетсе, онда тотықтырғыш та тотықсыздандыпғыш та болады.

ТТР екі реакциядан (жарты реакциялар): тотығу және тотықсыздану үрдістерінен тұрады. ТТР екі реакциядан (жарты реакциялар): тотығу және тотықсыздану үрдістерінен тұрады.

Ең маңызды тотықтырғыштар: күштілері – F2, O2, O3, H2O2, Cl2 (әсіресе сулы ерітіндісі), HClO, HClO3, H2SO4 (тек концентрлісі), патша арағы (концентрлі HNO3 және HCl қоспасы), HNO2, NO2, KMnO4 (әсіресе қышқыл ерітіндіде), MnO2, K2Cr2O2, CrO3, PbO2 және т.б.; әлсіздері – I2, бром суы (Br2+H2O), SO2, Fe3+ және т.б. Ең маңызды тотықтырғыштар: күштілері – F2, O2, O3, H2O2, Cl2 (әсіресе сулы ерітіндісі), HClO, HClO3, H2SO4 (тек концентрлісі), патша арағы (концентрлі HNO3 және HCl қоспасы), HNO2, NO2, KMnO4 (әсіресе қышқыл ерітіндіде), MnO2, K2Cr2O2, CrO3, PbO2 және т.б.; әлсіздері – I2, бром суы (Br2+H2O), SO2, Fe3+ және т.б. Маңызды тотықсыздандырғыштар: күштілері – сілтілік және сілтілік жер металдар, (әсіресе бөлінген күйінде), HI және иодидтер, H2S және сульфидтер, NH3, PH3, H3PO3, C, CO, Fe2+, Cr2+ және т.б.; әлсіздері – активтілігі төмен металдар (Pb, Cu, Ag,Hg), HCl және хлоридтер, SO2, HNO2 және т.б. ТТР мынадай типтері бар: 1) тотықтырғыш пен тотықсыздандырғыш әр түрлі молекулалар құрамына кіретін молекулааралық реакциялар; 2) тотықтырғыш пен тотықсыздандырғыш бір молекуланың құрамына кіретін молекулаішілік реакциялар; 3) бір элемент атомының бір мезетте тотығу дәрежесінің әрі өсуі, әрі кемуі арқылы жүретін диспропорциялану реакциялары.