🗊Презентация Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар

Категория: Химия
Нажмите для полного просмотра!
Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №1Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №2Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №3Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №4Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №5Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №6Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №7Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №8Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №9Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №10Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №11Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №12Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №13Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №14Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №15Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №16Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №17Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №18Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №19Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №20Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №21Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №22Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №23Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №24Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №25Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №26Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №27Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №28Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №29Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №30Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №31Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №32Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №33Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №34Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №35Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №36Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №37Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №38Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №39Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №40Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №41
Скачать

Содержание ▲

Вы можете ознакомиться и скачать презентацию на тему Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар. Доклад-сообщение содержит 41 слайдов. Презентации для любого класса можно скачать бесплатно. Если материал и наш сайт презентаций Mypresentation Вам понравились – поделитесь им с друзьями с помощью социальных кнопок и добавьте в закладки в своем браузере.

Слайды и текст этой презентации

Слайд 1


Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар Дәріскер: доцент Э.К. Карлова
Описание слайда:
Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар Дәріскер: доцент Э.К. Карлова

Слайд 2


Жоспар 1) Органикалық қосылыстар дегеніміз не? Органикалық қосылыстардың жіктелуі. 2) Органикалық қосылыстардың изомериясы және номенклатурасы. 3) Индуктивік және мезомерлік электрондық эффектілер. 4) Органикалық реакциялардың типтері мен механизмдері бойынша жіктелуі.
Описание слайда:
Жоспар 1) Органикалық қосылыстар дегеніміз не? Органикалық қосылыстардың жіктелуі. 2) Органикалық қосылыстардың изомериясы және номенклатурасы. 3) Индуктивік және мезомерлік электрондық эффектілер. 4) Органикалық реакциялардың типтері мен механизмдері бойынша жіктелуі.

Слайд 3


Органикалық химия (ОХ) ОХ - көмірсутектер және олардың туындыларының қасиеттерін, құрамын және құрылымын зерттейтін ғылым органикалық қосылыстар - 7 млн астам бейорганикалық қосылыстар - 700 мың Органикалық қосылыстың (ОҚ) көп болу себебі: - изомерлену процессі - көміртек атомының бір – бірімен жай немесе 2-3 еселенетін байланыстың болуы
Описание слайда:
Органикалық химия (ОХ) ОХ - көмірсутектер және олардың туындыларының қасиеттерін, құрамын және құрылымын зерттейтін ғылым органикалық қосылыстар - 7 млн астам бейорганикалық қосылыстар - 700 мың Органикалық қосылыстың (ОҚ) көп болу себебі: - изомерлену процессі - көміртек атомының бір – бірімен жай немесе 2-3 еселенетін байланыстың болуы

Слайд 4


Биоорганикалық химия БиоОХ- тірі организмдегі процестердің негізінде жататын заттарды, олардың биологиялық функцияларымен тікелей байланыстыра қарастырады. Организмді заттармен және энергиямен қамтамасыз ететін химиялық реакциялардың жиынтығын метаболизм деп атайды. Жасушаларда, тіндерде, ағзада метаболизм барысында түзілетін заттарды метоболиттер деп атайды.
Описание слайда:
Биоорганикалық химия БиоОХ- тірі организмдегі процестердің негізінде жататын заттарды, олардың биологиялық функцияларымен тікелей байланыстыра қарастырады. Организмді заттармен және энергиямен қамтамасыз ететін химиялық реакциялардың жиынтығын метаболизм деп атайды. Жасушаларда, тіндерде, ағзада метаболизм барысында түзілетін заттарды метоболиттер деп атайды.

Слайд 5


Жіктелуі көміртек тізбегінің құрылымы бойнша
Описание слайда:
Жіктелуі көміртек тізбегінің құрылымы бойнша

Слайд 6


Жіктелуі функционал топтардың табиғатына қарай
Описание слайда:
Жіктелуі функционал топтардың табиғатына қарай

Слайд 7


Жіктелуі Бір функционал тобы бар қосылыстар аталады монофункционалды бірнеше функционал тобы болса – полифункционалды әр түрлі функционал тобы болса – гетерофункционалды
Описание слайда:
Жіктелуі Бір функционал тобы бар қосылыстар аталады монофункционалды бірнеше функционал тобы болса – полифункционалды әр түрлі функционал тобы болса – гетерофункционалды

Слайд 8


Химиялық байланыс ОҚ байланыстардың негізгі түрі коваленттік байланыс, яғни байланысатын атомдардың электрондарының жұптасуынан түзілетін химиялық байланыс болып табылады. Екі түрлі болады: σ (сигма),  (пи)
Описание слайда:
Химиялық байланыс ОҚ байланыстардың негізгі түрі коваленттік байланыс, яғни байланысатын атомдардың электрондарының жұптасуынан түзілетін химиялық байланыс болып табылады. Екі түрлі болады: σ (сигма),  (пи)

Слайд 9


Номенклатура Әрбір жеке қосылысты атауға мүмкіндік беретін ережелер жүйесін – номенклатура деп атайды. ИЮПАК (IUРАС –теориялық және қолданбалы химияның халықаралық одағы) жүйелі номенклатурасы Табиғи қосылыстар үшін аминқышқылдары, көмірсулар, алкалоидтар, стероидтар тривиалды аттары 1) табиғи көздерін (сүттен алынған, лактоза – сүт қанты); 2) ерекше белгілі қасиеттерін (глицерин, грекше glycis- тәтті); 3) алыну жолдарын (пирожүзім қышқылы, пиролиз арқылы пирожүзім қышқылын алу); 4) қолдану аймақтарын (аскорбин қышқылы, лат. skorbut-цинга, қарсы «а», цинга ауруына қарсы деген мағнада) ИЮПАК номенклатурасы ережелері негізінен орын басушы және рационалды номенклатураларынан құрылған (радикало-функционалды).
Описание слайда:
Номенклатура Әрбір жеке қосылысты атауға мүмкіндік беретін ережелер жүйесін – номенклатура деп атайды. ИЮПАК (IUРАС –теориялық және қолданбалы химияның халықаралық одағы) жүйелі номенклатурасы Табиғи қосылыстар үшін аминқышқылдары, көмірсулар, алкалоидтар, стероидтар тривиалды аттары 1) табиғи көздерін (сүттен алынған, лактоза – сүт қанты); 2) ерекше белгілі қасиеттерін (глицерин, грекше glycis- тәтті); 3) алыну жолдарын (пирожүзім қышқылы, пиролиз арқылы пирожүзім қышқылын алу); 4) қолдану аймақтарын (аскорбин қышқылы, лат. skorbut-цинга, қарсы «а», цинга ауруына қарсы деген мағнада) ИЮПАК номенклатурасы ережелері негізінен орын басушы және рационалды номенклатураларынан құрылған (радикало-функционалды).

Слайд 10


Номенклатуралық терминдер Молекуланың аталуын қою үшін қосылыс келесі құрылымдық элементтерді бөледі: көмірсутекті радикал бастаушы құрылым  орынбасушы сипаттамалық топтар   функционалды топтар  
Описание слайда:
Номенклатуралық терминдер Молекуланың аталуын қою үшін қосылыс келесі құрылымдық элементтерді бөледі: көмірсутекті радикал бастаушы құрылым  орынбасушы сипаттамалық топтар   функционалды топтар  

Слайд 11


Көмірсутекті радикал Көмірсутекті радикал – бір немесе бірнеше сутек атомын алғанда, бір немесе бірнеше валенттілігі бос қалған, молекула қалдығы. Бір валентті радикалдардың атауын кейде –ан жұрнағын –ил-ге ауыстыру жолымен алады. СН3- метил СН3СН2- этил СН3-СН2-СН2- пропил, изопропил СН2=СН- винил СН2=СН-СН2- аллил С6Н5- фенил С6Н5-СН2- бензил Көмірсутек радикалдарының алифатты қатарының атауы – алкилдер (R), ароматты қатары – арилдер (Ar).
Описание слайда:
Көмірсутекті радикал Көмірсутекті радикал – бір немесе бірнеше сутек атомын алғанда, бір немесе бірнеше валенттілігі бос қалған, молекула қалдығы. Бір валентті радикалдардың атауын кейде –ан жұрнағын –ил-ге ауыстыру жолымен алады. СН3- метил СН3СН2- этил СН3-СН2-СН2- пропил, изопропил СН2=СН- винил СН2=СН-СН2- аллил С6Н5- фенил С6Н5-СН2- бензил Көмірсутек радикалдарының алифатты қатарының атауы – алкилдер (R), ароматты қатары – арилдер (Ar).

Слайд 12


Номенклатуралық терминдер Бастаушы құрылым – басты көміртек тізбегі және карбо – және гетероциклдердегі циклды құрылым. Орынбасушы – бастапқы жағдайда сутек атомының орнын басатынын, кезкелген атом және атомдар топтары. Сипаттамалық топтар  – тек бастаушы құрылыммен байланысқан және оның құрамына кіретін,функционалды топтар. Функционалды топтар  — қосылыстардың қайсы жігіне жататынын анықтайтын, көміртексіз сипаттағы атом және атом топтары.
Описание слайда:
Номенклатуралық терминдер Бастаушы құрылым – басты көміртек тізбегі және карбо – және гетероциклдердегі циклды құрылым. Орынбасушы – бастапқы жағдайда сутек атомының орнын басатынын, кезкелген атом және атомдар топтары. Сипаттамалық топтар  – тек бастаушы құрылыммен байланысқан және оның құрамына кіретін,функционалды топтар. Функционалды топтар  — қосылыстардың қайсы жігіне жататынын анықтайтын, көміртексіз сипаттағы атом және атом топтары.

Слайд 13


ИЮПАК номенклатурасының ережесі 1) Заттың атының жалғауын беретін, ең үлкен функционалды топты анықтайды (жұрнақпен). Функционалды топтар жоғарыдан төмен қарай кішіреюіне байланысты орналасқан.
Описание слайда:
ИЮПАК номенклатурасының ережесі 1) Заттың атының жалғауын беретін, ең үлкен функционалды топты анықтайды (жұрнақпен). Функционалды топтар жоғарыдан төмен қарай кішіреюіне байланысты орналасқан.

Слайд 14


ИЮПАК номенклатурасының ережесі 2) Бастапқы құрлысын анықтайды. Ол үшін ен ұзын неғұрлым көп орынбасушысы, қанықпаған байланыстары бар тізбек алынады. 3) Үлкен функционал топ ең аз нөмір алатындай етіп, бастапқы структураны нөмірлейді. 4) Бастапқы структураның және үлкен функционал топтың атын анықтайды (жалғау). Бастапқы структураның қанықпау дәрежесін жалғаулармен көрсетеді: қаныққан көміртегі қаңқасы үшін - ан, қос байланыс үшін – ен, үш байланыс үшін - ин.
Описание слайда:
ИЮПАК номенклатурасының ережесі 2) Бастапқы құрлысын анықтайды. Ол үшін ен ұзын неғұрлым көп орынбасушысы, қанықпаған байланыстары бар тізбек алынады. 3) Үлкен функционал топ ең аз нөмір алатындай етіп, бастапқы структураны нөмірлейді. 4) Бастапқы структураның және үлкен функционал топтың атын анықтайды (жалғау). Бастапқы структураның қанықпау дәрежесін жалғаулармен көрсетеді: қаныққан көміртегі қаңқасы үшін - ан, қос байланыс үшін – ен, үш байланыс үшін - ин.

Слайд 15


ИЮПАК номенклатурасының ереже 5) Алфавит ретімен аталатын орынбасушылардың (кіші функционал топтар - префикстер, көміртегісіз орынбасушылар, көміртекті радикалдар) атын анықтайды. Көміртегісіз орынбасушылар – галогендер, нитротоптар, алкокситоптар, алкилтиотоптар. Молекулада қос байланыс және бірнеше бірдей орынбасушыларды белгілеу үшін көптеген (көбейту) жұрнақтар қолданылады: ди-, три-, тетра-, пента- және т.б.
Описание слайда:
ИЮПАК номенклатурасының ереже 5) Алфавит ретімен аталатын орынбасушылардың (кіші функционал топтар - префикстер, көміртегісіз орынбасушылар, көміртекті радикалдар) атын анықтайды. Көміртегісіз орынбасушылар – галогендер, нитротоптар, алкокситоптар, алкилтиотоптар. Молекулада қос байланыс және бірнеше бірдей орынбасушыларды белгілеу үшін көптеген (көбейту) жұрнақтар қолданылады: ди-, три-, тетра-, пента- және т.б.

Слайд 16


Орынбасушы номенклатура Мысалы: орынбасушы номенклатурасы бойынша атаңыз 1) 2,3-диметилбутанол-2 2) 4-амино-2-гидроксибензой қышқылы
Описание слайда:
Орынбасушы номенклатура Мысалы: орынбасушы номенклатурасы бойынша атаңыз 1) 2,3-диметилбутанол-2 2) 4-амино-2-гидроксибензой қышқылы

Слайд 17


Рационалды номенклатура Осы номенклатура бойынша атаулар негізіне гомолог қатарындағы қарапайым (бірінші) өкілі алынады. Қалған қосылыстар сутек атомының орынбасумен көмірсутектерден немесе радикалдардан түзілген осы қосылыстардың туындылары деп қарастырылады. Орынбасушының орналасуын белгілеу үшін грек әріптері қолданылады. СН3-NH2 метиламин триметилэтилметан
Описание слайда:
Рационалды номенклатура Осы номенклатура бойынша атаулар негізіне гомолог қатарындағы қарапайым (бірінші) өкілі алынады. Қалған қосылыстар сутек атомының орынбасумен көмірсутектерден немесе радикалдардан түзілген осы қосылыстардың туындылары деп қарастырылады. Орынбасушының орналасуын белгілеу үшін грек әріптері қолданылады. СН3-NH2 метиламин триметилэтилметан

Слайд 18


Радикало-функционалды номенклатура Органикалық радикалдың атауын қосатын, қосылыстың химиялық класын анықтайтын, мінездемелік функционалды топтың аты негізгі атауына жатады. C2H5OH этил спирті C2H5Cl этилхлорид CH3–O–C2H5  метилэтил эфирі CH3–CO–CH = CH2 метилвинилкетон СН3-С(О)-С6Н5 метилфенилкетон
Описание слайда:
Радикало-функционалды номенклатура Органикалық радикалдың атауын қосатын, қосылыстың химиялық класын анықтайтын, мінездемелік функционалды топтың аты негізгі атауына жатады. C2H5OH этил спирті C2H5Cl этилхлорид CH3–O–C2H5  метилэтил эфирі CH3–CO–CH = CH2 метилвинилкетон СН3-С(О)-С6Н5 метилфенилкетон

Слайд 19


Изомерлер Изомерлер – құрамы бірдей, бірақ атомдардың байланысу реті әртүрлі немесе кеңістіктегі орналасуы, қасиеттері әртүрлі қосылыстар. Екі топқа бөлінеді: структуралық стереоизомерлер (кеңістік)
Описание слайда:
Изомерлер Изомерлер – құрамы бірдей, бірақ атомдардың байланысу реті әртүрлі немесе кеңістіктегі орналасуы, қасиеттері әртүрлі қосылыстар. Екі топқа бөлінеді: структуралық стереоизомерлер (кеңістік)

Слайд 20


Структуралық изомерлер Структуралық изомерлер өздерінің химиялық құрлысы яғни атомдардың арасындағы байланыстардың табиғаты немесе реті бойынша ажыратылады. 1) тізбек изомерлері 2) орналасу изомерлері: а) қанықпаған байланыс б) функционалды топ 3) функционалды топтың изомерлері
Описание слайда:
Структуралық изомерлер Структуралық изомерлер өздерінің химиялық құрлысы яғни атомдардың арасындағы байланыстардың табиғаты немесе реті бойынша ажыратылады. 1) тізбек изомерлері 2) орналасу изомерлері: а) қанықпаған байланыс б) функционалды топ 3) функционалды топтың изомерлері

Слайд 21


Стереоизомерлер Стереоизмерлер - молекуладағы атомдардың кеңістіктегі орналасуымен бөлектенеді. Стереохимияда негізгі екі түсінік бар: конфигурация конформацияны
Описание слайда:
Стереоизомерлер Стереоизмерлер - молекуладағы атомдардың кеңістіктегі орналасуымен бөлектенеді. Стереохимияда негізгі екі түсінік бар: конфигурация конформацияны

Слайд 22


Конфигурация Конфигурация – молекуладағы атомдардың кеңістікте белгілі ретпен орналасуы. Конфигурациялық изомерлерге жатады: оптикалық изомерлер (асимметриялық көміртек атомында – хиралды орталық бар) геометриялық изомерлер (цис-транс-изомерлер)
Описание слайда:
Конфигурация Конфигурация – молекуладағы атомдардың кеңістікте белгілі ретпен орналасуы. Конфигурациялық изомерлерге жатады: оптикалық изомерлер (асимметриялық көміртек атомында – хиралды орталық бар) геометриялық изомерлер (цис-транс-изомерлер)

Слайд 23


Конфигурация Витамин А (ретинол) көру процесіне қатысады, молекуласында 5 қос байланысы бар және әрбіреуі үшін көмірсутек радикалдары транс - жағдайда орналасқан (олл-транс) (активтілігі 100%). Оның 9-цис-изомерінң активтілігі 5 есе төмен (активтілігі 22%).
Описание слайда:
Конфигурация Витамин А (ретинол) көру процесіне қатысады, молекуласында 5 қос байланысы бар және әрбіреуі үшін көмірсутек радикалдары транс - жағдайда орналасқан (олл-транс) (активтілігі 100%). Оның 9-цис-изомерінң активтілігі 5 есе төмен (активтілігі 22%).

Слайд 24


Конформация Конформация – деп белгілі бір конфигурациядағы молекуланың атомдарының бір немесе бірнеше σ-байланыстар айналасында бұрылу нәтижесінде кеңістіктегі орналасуын айтамыз. Конформациялық изомерлерді (конформерлер) өзара ауысуы химиялық байланыстың үзілуінсіз жүзеге асады.
Описание слайда:
Конформация Конформация – деп белгілі бір конфигурациядағы молекуланың атомдарының бір немесе бірнеше σ-байланыстар айналасында бұрылу нәтижесінде кеңістіктегі орналасуын айтамыз. Конформациялық изомерлерді (конформерлер) өзара ауысуы химиялық байланыстың үзілуінсіз жүзеге асады.

Слайд 25


Конформация Ашық тізбекті ашу үшін қысқыш және ирек (өте тиімді) тәрізді конформациялар арқылы көрсетуге болады. Пальмитин С15Н31СООН және стеарин С17Н35СООН қышқылдары клетка мембранасында липидтердің құрамында ирек конформациясында кездеседі.
Описание слайда:
Конформация Ашық тізбекті ашу үшін қысқыш және ирек (өте тиімді) тәрізді конформациялар арқылы көрсетуге болады. Пальмитин С15Н31СООН және стеарин С17Н35СООН қышқылдары клетка мембранасында липидтердің құрамында ирек конформациясында кездеседі.

Слайд 26


Электртерістілігі (ЭТ) Органикалық қосылыстардың құрамындағы элементтердің электртерістілігі, яғни атомдарды өзара байланыстыратын валенттік электрондарды тарту қабілеті әртүрлі болып келеді. ЭТ әртүрлі факторларға тәуелді: ядроның эффективті зарядына орынбасушының әсеріне атомдардың гибридтенуіне
Описание слайда:
Электртерістілігі (ЭТ) Органикалық қосылыстардың құрамындағы элементтердің электртерістілігі, яғни атомдарды өзара байланыстыратын валенттік электрондарды тарту қабілеті әртүрлі болып келеді. ЭТ әртүрлі факторларға тәуелді: ядроның эффективті зарядына орынбасушының әсеріне атомдардың гибридтенуіне

Слайд 27


Электртерістірігі Америка химигі Лайнус Полинг атомдардың электртерістірігінің сандық сипаттамасын (Полинг қатары) ұсынды. Электртерістілігі әртүрлі атомдар байланысқан кезде коваленттік байланыстың электрондық тығыздығы электртерістілігі жоғары атомға қарай ығысады.
Описание слайда:
Электртерістірігі Америка химигі Лайнус Полинг атомдардың электртерістірігінің сандық сипаттамасын (Полинг қатары) ұсынды. Электртерістілігі әртүрлі атомдар байланысқан кезде коваленттік байланыстың электрондық тығыздығы электртерістілігі жоғары атомға қарай ығысады.

Слайд 28


Полярлануы Байланыстың полярлануы, байланыс электрондарының сыртқы электр өрісінің әсерінен ығысу мөлшері. Полярлануына қарай π - байланыс σ – байланысқа қарағанда күштілеу келеді, себебі π - байланыстың электрондар тығыздығы неғұрлым ядродан алыс орналасқандықтан. Полярлану тек бір байланыста ғана болып қалмай, тізбек бойынша беріледі.
Описание слайда:
Полярлануы Байланыстың полярлануы, байланыс электрондарының сыртқы электр өрісінің әсерінен ығысу мөлшері. Полярлануына қарай π - байланыс σ – байланысқа қарағанда күштілеу келеді, себебі π - байланыстың электрондар тығыздығы неғұрлым ядродан алыс орналасқандықтан. Полярлану тек бір байланыста ғана болып қалмай, тізбек бойынша беріледі.

Слайд 29


Электрондық эффектілер Барлық молекула құратын атомдар байланыста болады және өзара бірімен әсерлесуді сезінеді. Бұл әсерлер электрондық эффектілердің көмегімен ковалентті байланыстың жүйесі арқылы беріледі. Электрондық эффектілер екі түрлі болады: Индуктивті (I) Mезомерлі (M)
Описание слайда:
Электрондық эффектілер Барлық молекула құратын атомдар байланыста болады және өзара бірімен әсерлесуді сезінеді. Бұл әсерлер электрондық эффектілердің көмегімен ковалентті байланыстың жүйесі арқылы беріледі. Электрондық эффектілер екі түрлі болады: Индуктивті (I) Mезомерлі (M)

Слайд 30


Индуктивті эффект 1. Индуктивті эффект бұл орынбасушының әсерінен электрондар тығыздығының σ - байланыс арқылы берілуі. Индуктивті эффекттің пайда болу себебі атомдардың ЭТ әртүрлі болуы. Индуктивті эффект оң да, теріс те болады, яғни +I,-I. Электрондар тығыздығын өзіне тартатын атомды немесе атомдардың тобын электроноакцептор (–I) деп атайды. Электрондар тығыздығын көрші атомға беретін топтарды электронодонор (+I) деп атайды.
Описание слайда:
Индуктивті эффект 1. Индуктивті эффект бұл орынбасушының әсерінен электрондар тығыздығының σ - байланыс арқылы берілуі. Индуктивті эффекттің пайда болу себебі атомдардың ЭТ әртүрлі болуы. Индуктивті эффект оң да, теріс те болады, яғни +I,-I. Электрондар тығыздығын өзіне тартатын атомды немесе атомдардың тобын электроноакцептор (–I) деп атайды. Электрондар тығыздығын көрші атомға беретін топтарды электронодонор (+I) деп атайды.

Слайд 31


Индуктивті эффект Индуктивті эффектіні байланыс бойынша түзу стрелкамен көрсетеді, стрелканың ұшы ЭТ жоғары атомға қарай бағытталады. σ-байланыстың әлсіз полярлануы себебінен индуктивті эффект тізбек бойынша тез өшеді, және оның әсері негізінен орынбасушыдан екі атомға дейін ғана беріледі.
Описание слайда:
Индуктивті эффект Индуктивті эффектіні байланыс бойынша түзу стрелкамен көрсетеді, стрелканың ұшы ЭТ жоғары атомға қарай бағытталады. σ-байланыстың әлсіз полярлануы себебінен индуктивті эффект тізбек бойынша тез өшеді, және оның әсері негізінен орынбасушыдан екі атомға дейін ғана беріледі.

Слайд 32


Мезомерлі эффект 2. Мезомерлі эффект (қабысу эффектісі) бұл орынбасушының әсерінен электрондар тығыздығының π- байланыстардың жүйесімен таралуы. Мезомерлі эффект оң да теріс те болады, яғни + M, - M. Мезомерлі эффект қабысқан жүйелері бар молекулаларда байқалады. π, π - қабысқан жүйе CH2 = CH – CH = CH2 бутадиен – 1,3 • • • • • • p,π - қабысу, яғни р орбиталі бар атом (O, N, гал) π- байланыспенен кезектесіп келсе. • • CH2 = CH – Cl винилхлорид
Описание слайда:
Мезомерлі эффект 2. Мезомерлі эффект (қабысу эффектісі) бұл орынбасушының әсерінен электрондар тығыздығының π- байланыстардың жүйесімен таралуы. Мезомерлі эффект оң да теріс те болады, яғни + M, - M. Мезомерлі эффект қабысқан жүйелері бар молекулаларда байқалады. π, π - қабысқан жүйе CH2 = CH – CH = CH2 бутадиен – 1,3 • • • • • • p,π - қабысу, яғни р орбиталі бар атом (O, N, гал) π- байланыспенен кезектесіп келсе. • • CH2 = CH – Cl винилхлорид

Слайд 33


Мезомерлі эффект Мезомерлік эффект графикалық түрде иілген стрелка арқылы көрсетіледі, стрелканың басы ығысатын р немесе π – электрондардан басталып, соңы электрондар ығысқан атомда немесе байланыста аяқталады.
Описание слайда:
Мезомерлі эффект Мезомерлік эффект графикалық түрде иілген стрелка арқылы көрсетіледі, стрелканың басы ығысатын р немесе π – электрондардан басталып, соңы электрондар ығысқан атомда немесе байланыста аяқталады.

Слайд 34


Кейбір атом (топшалардың) электрондық әсерлері
Описание слайда:
Кейбір атом (топшалардың) электрондық әсерлері

Слайд 35


Субстрат және реагент Құрамындағы көміртек атомының жаңа байланыстың түзілуі жүретін зат молекуласы, ереже бойынша субстрат (органикалық зат) деп аталады. Реагент (бейорганикалық зат) субстратқа шабуыл жасайды. Егер реакцияда екі органикалық зат болса, онда кезкелгенін субстрат деп атауға болады.
Описание слайда:
Субстрат және реагент Құрамындағы көміртек атомының жаңа байланыстың түзілуі жүретін зат молекуласы, ереже бойынша субстрат (органикалық зат) деп аталады. Реагент (бейорганикалық зат) субстратқа шабуыл жасайды. Егер реакцияда екі органикалық зат болса, онда кезкелгенін субстрат деп атауға болады.

Слайд 36


Органикалық реакцияның жіктелуі Органикалық реакциялар бірнеше әдіспен жіктеледі: соңғы нәтижесіне қарай және субстрат пен реагентте байланыстың өзгеруіне қарай 1) орын басу реакциялары (S) 2) қосып алу реакциялары (А) және оларға қарама – қарсы бөліп шығару немесе элимендеу (Е) реакциялары 3) қайта топтасу реакциясы 4) тотығу және оларға кері тотықсыздану реакциялары.
Описание слайда:
Органикалық реакцияның жіктелуі Органикалық реакциялар бірнеше әдіспен жіктеледі: соңғы нәтижесіне қарай және субстрат пен реагентте байланыстың өзгеруіне қарай 1) орын басу реакциялары (S) 2) қосып алу реакциялары (А) және оларға қарама – қарсы бөліп шығару немесе элимендеу (Е) реакциялары 3) қайта топтасу реакциясы 4) тотығу және оларға кері тотықсыздану реакциялары.

Слайд 37


Органикалық реакцияның жіктелуі Субстрат пен реагенттегі байланыстардың сипаты бойынша жіктелуі Субстратта байланыстың үзілуіне қарап барлық химиялық реакциялар радикалды және ионды болып бөлінуі мүмкін. Жарықтың және радиоактивті сәуленің әсерінен, жоғары температурада үзілуге кіші полярланған (полярсыз) байланыстың (С—С, С—Н) түсуі кезінде, реакция радикалды механизм бойынша жүреді. Ионды механизм, ереже бойынша, полярлы ковалентті байланыстардың үзілуі кезінде (С—галоген, С—О және т.б.).
Описание слайда:
Органикалық реакцияның жіктелуі Субстрат пен реагенттегі байланыстардың сипаты бойынша жіктелуі Субстратта байланыстың үзілуіне қарап барлық химиялық реакциялар радикалды және ионды болып бөлінуі мүмкін. Жарықтың және радиоактивті сәуленің әсерінен, жоғары температурада үзілуге кіші полярланған (полярсыз) байланыстың (С—С, С—Н) түсуі кезінде, реакция радикалды механизм бойынша жүреді. Ионды механизм, ереже бойынша, полярлы ковалентті байланыстардың үзілуі кезінде (С—галоген, С—О және т.б.).

Слайд 38


Коваленттік байланыстың ыдырауы Гомолититтік ыдырау Радикалдық реакцияларда субстратта байланыс гомолиттік болып бөлінеді және осы кезде бос радикал түзіледі. R : X R + X Гетеролиттік ыдырау Гетеролитті механизм бойынша, коваленттік байланыстың үзілуі кезде, электрон жұбын байланыстың бір атомы алып кетуі мүмкін. Гетеролиттік реакциялар электрофильді (E) және нуклеофильді (N) болуы мүмкін. R : X R:- + X+ анион (N) катион (Е)
Описание слайда:
Коваленттік байланыстың ыдырауы Гомолититтік ыдырау Радикалдық реакцияларда субстратта байланыс гомолиттік болып бөлінеді және осы кезде бос радикал түзіледі. R : X R + X Гетеролиттік ыдырау Гетеролитті механизм бойынша, коваленттік байланыстың үзілуі кезде, электрон жұбын байланыстың бір атомы алып кетуі мүмкін. Гетеролиттік реакциялар электрофильді (E) және нуклеофильді (N) болуы мүмкін. R : X R:- + X+ анион (N) катион (Е)

Слайд 39


Электрофилді механизм Егер субстраттың реакциялық орталығы электрон тығыздығы жоғары болса (-) (электронды жақсы көреді), ал реагент электрофил болса, онда реакция электрофилді механизм бойынша жүреді. Электрофилді реагенттер : толық оң зарядты – протон Н+, бром катионы Br+, нитроний катионы NO2+, карбкатион R3C+ электронейтралды күкірт триоксиді SO3 Электрофильді орын басу реакциялары (SЕ) ароматты қосылыстарға тән, Электрофильді қосып алу реакциялары (АЕ) қанықпаған көмірсутектеріне тән.
Описание слайда:
Электрофилді механизм Егер субстраттың реакциялық орталығы электрон тығыздығы жоғары болса (-) (электронды жақсы көреді), ал реагент электрофил болса, онда реакция электрофилді механизм бойынша жүреді. Электрофилді реагенттер : толық оң зарядты – протон Н+, бром катионы Br+, нитроний катионы NO2+, карбкатион R3C+ электронейтралды күкірт триоксиді SO3 Электрофильді орын басу реакциялары (SЕ) ароматты қосылыстарға тән, Электрофильді қосып алу реакциялары (АЕ) қанықпаған көмірсутектеріне тән.

Слайд 40


Нуклеофильді механизм Субстраттың реакциялық орталығында ішінара оң заряд (+) пайда болғанда, реакция нуклеофильді механизм бойынша жүреді. Нуклеофильді реагенттер (ядроны жақсы көреді) сыртқы электрон қабатында жұп электроны бар бөлшектер. Осы электрон жұбы арқылы жаңа ковалентік байланыс тұзе алады. Олар теріс зарядты (гидроксид ионы ОН-, гидрид ионы Н-, хлорид ионы Cl-) немесе электронейтралды (H2O, NH3, R–NH2) болуы мүмкін. Спирттерге, галогентуындыларына және карбон қышқылдарына нуклеофильді орын басу (SN), ал альдегидтер мен кетондарға нуклеофильді қосып алу (АN) реакциялары тән.
Описание слайда:
Нуклеофильді механизм Субстраттың реакциялық орталығында ішінара оң заряд (+) пайда болғанда, реакция нуклеофильді механизм бойынша жүреді. Нуклеофильді реагенттер (ядроны жақсы көреді) сыртқы электрон қабатында жұп электроны бар бөлшектер. Осы электрон жұбы арқылы жаңа ковалентік байланыс тұзе алады. Олар теріс зарядты (гидроксид ионы ОН-, гидрид ионы Н-, хлорид ионы Cl-) немесе электронейтралды (H2O, NH3, R–NH2) болуы мүмкін. Спирттерге, галогентуындыларына және карбон қышқылдарына нуклеофильді орын басу (SN), ал альдегидтер мен кетондарға нуклеофильді қосып алу (АN) реакциялары тән.

Слайд 41


Органикалық қосылыстар құрылысының теориялық негіздері және олардың реакцияға қабілеттілігін анықтаушы факторлар, слайд №41
Описание слайда:

Скачать

Похожие презентации
Mypresentation.ru
Загрузить презентацию