🗊Презентация Қайта өркендеу дәуірі философиясы

ЖОСПАР: 1.Қайта өркендеу мәдениетінің сипаттамалық ерекшеліктері 2. Қайта өркендеу философиясының негізгі бағыттары. 3. Қайта өркендеу философиясының әлеуметтік-саяси және этикалық ілімдері. 4. Реформация дәуіріндегі философия

«Қайта Өркендеу» атауы - адам тәні мен жанынын сұлулығы жоғары бағаланған, дін үстемдігі болмаған антикалық рухани қазынаны қайта өрлету мақсатынан туды.

Қайта өркендеу мәдениетінің алғышарттары 1.Еңбек құралдары мен өндірістік қатынастардьң жетілдірілуі; 2. Феодализмнің дағдарысы; 3. Кәсіпкерлік пен сауданың дамуы; 4. Қалалардың күшейіп, Шіркеуге тәуелсіз, сауда - кәсіпкерлік, әскери, мәдени саяси орталықтарға айналуы; 5. Зайырлы биліктің кушеюі, 6. Европа мемлекеттерінің іріленуі, орталықтануы: 8. Ұлы географиялық жаңалықтар (Колумб, Васко да Гама, Магеллан); 10. Шіркеу мен схоластиканың (шіркеу философиясын) дағдарысы, өмірден артта қалуы;  

Доминанттық идея

Неоплатонизм Платон ілімін жүйелеп, оның ішкі қайшылықтарын жойып, ары қарай дамытуды көздеген философиядағы идеалистік бағыт. Неоплатонизмнің көрнекті өкілдері Николай Кузанский мен Пико делла Мирандола болды: 1. Әбден қалыптасып, жүйеленген схоластикалық философияға жаңа, Платон іліміне негізделген философиялык жүйені қарсы қойды; 2. Құдай рөлі азайтыльп , дүниеге дейінгі бастапкы идеялардың мәні үлкейтіліп көрсетілетін дүниенің жана картинасы ұсынылды; 3. Адам болмысының, құдіреттілігін мойындады және адамды дербес микрокосмос ретінде карастырды; 4. Барлық философиялық бағыттарды қамтып, бәрін біріктіретін жаңа, әлемдік, біртұтас философиялық жүйе жасауға шақырды.

Николай Кузанский (1401-1464) Кузанский болмыс пен танымға жана түсіндірмелер берді: 1. Құдай мен оның жараткан дүниесі арасында айырмашылық жоқ (яғни дүние біртұтас - Құдай, коршаған дүние, Әлем — бәрі бір); 2. «біртұтас» (Құдай) және «шексіз» (Оның жаратқаны) - өзара минимум мен максимум ретіндегі қатынаста (қарам-қарсылықта), Осы тұжырымдарды қорытындылай келіп Николай Кузанский «қарама карсылықтардың сәйкестігі» туралы заңды негіздеді: 1.Идея және материя бір; 2. барлығын қамтып, реалды тіршілік ететін - актуалды шексіздік; 3. Әлем - шексіз, оның басы да, соңы да, орталығы да жоқ. Жер - Әлемнің орталығы емес; 4. Әлем - аяқталған және абсолютті Кұдай. Құдай - қоршаған дүние арқылы емес, керісінше дүние, табиғат, бар мән атаулы - Құдай арқылы көрінеді; 5. Әлемнің, коршаған дүниенің шексіздігі танымның шексіздігіне әкеледі; 6. Абсолютті толық' білімге қол жеткізу мүмкін емес, білім көлемін ұлғайту - акиқат білімге емес, ғылымпаздыққа («ученому незнанию») әкеледі

Джованни пико делла Мирандола (1463-1494) Өзіне таныс барлық діни және философиялық ілімдерді біріктіріп, “900 тезис’’ деп аталатын эклектикалық шығарма жазды. Оның еңбегінің басты идеялары: 1. Адамды қоршаған дүниеден бөліп, жоғарылатып, (элементарлық, аспандық және періштелік әлемдерден кейінгі) космостың төртінші дүниесі деп қарастырды; 2. Адамның бостандығын, таңдау еркіндігін мойындады; 3. Барлық философиялық ілімдерді біріктіріп, өзара келісім жолымен “алтын ортаны’’ табуды ұсынды.

Натурфилософия Әлемнің пайда болуы мен құрылысы туралы ақиқатты табиғат құбылыстарының заңдылықтарына сүйене отырып түсіндіруге бағытталған ілім.

Андреас Везалий (1514-1564)

Николай Коперник (1473-1543)

Джордано Бруно (1548-1600)

Галилео Галилей (1564-І642жж.)

Саяси - әлеуметтік бағыттар Адам бостандығын жүзеге асыруға кедергі болып отырған қоғамдық құрылысты сынап, утопиялық-социалистік идеялар қалыптастырды. Негізгі өкілдері: Н. Макиавелли, Т. Мор, Т. Компанелла және т.б.

Никола Макиавелли (1469-1527) Негізгі шығармасы “Билеуші және Тит Ливидің бірінші декадасы туралы пікірлер” Макиавелизм-саясатта өз мақсатыңа жету үшін барлық құралдар оңтайлы.

Томас Мор (1478-1535) - утопиялык социализмнің негізін қалаушы. Негізгі еңбегі : “Утопия” Утопия (гректің — «еш жерде жоқ мекен») — идеалды мемлекет орналасқан аралда: 1. жеке меншік жоқ; 2. өндірістік еқбекке барлық азаматтар қатысады; 3. еңбек — жалпы еңбек міндеті негізінде іске асады; 4. өндірілген азық (еңбек жемісі) қоғамдық меншікке айналады (қоғамдық қоймаларға өткізіледі), Утопия тұрғьндарына тең бөлініп таратылады; 5. барлық азаматтар еңбекпен айналысатындықтан, Утопияны қамтамасыз етуге қысқа - 6 сағаттық жұмыс күні жеткілікті; 6. ғылымға ерекше қабілет танытқандар еңбек әрекетінен босатылады; 7. нағыз ауыр, қара жұмыстарды құлдар - әскери тұтқындар мен жазаға бұйырылған қьлмыскерлер орьндайды; 8. туысқандық семья емес, еңбек семьясы (еңбек коллективі)- қоғамның алғашқы ұясы деп саналады; 9. барлық қызметтер сайланбалы (тікелей немесе қосалқы); 10. ерлер мен әйеддер тең құқылы (міндеттері де бірдей); 11. тұрғындар Құдайға сенеді, мемлекете діни төзімділік қалыптасқан.

Томазо Компанелла (1568-1639) – “Күн қала” шығармасы мен идеясының авторы

Реформация философиясы Реформация философиясы – католицизмді реформалауды, Шіркеуді демократияландыруды, Құдай, Шіркеу және діндарлар арасында әділетті қатынастар орнатуды көздеді.

Реформация философиясы ның ағымдары : 1.Бюргерлік - евангелиелік. Өкілдері: М. Лютер У. Цвингли, Ж. Кальвин 2. Халықтық Реформация. Өкілдірі:Т. Мюнцер, анабаптистер, дигерлер және т.б.