🗊Презентация Электромагниттік өріс. Электр өрісі туралы түсінік. Магнит өрісі туралы түсінік

Мазмұны Кіріспе I-тарау.Электромагниттік өріс 1.1. Электр өрісі туралы түсінік 1.2. Магнит өрісі туралы түсінік 1.3. Электромагниттік өріс туралы ұғым 1.4. Электромагнит көздері II-тарау.Электромагниттік өрістің энергиясы және тығыздығы 2.1. Электр өрісінің энергиясы,тығыздығы 2.2. Магнит өрісінің энергиясы,тығыздығы 2.3. Электормагниттік өрістің энергиясы және оның тығыздығы 2.4. Умов-Пойнинг векторы Электромагниттік өріс ағынының таралуы III-тарау.Электромагниттік өрісті оқыту әдістемесі 3.1. Электромагниттік өрісті орта мектепте оқыту әдістемесі ҚОРЫТЫНДЫ

Кіріспе Зерттеудің басты мақсаты: оқушылардың электр және магнит өрістері туралы білімін мазмұнын теориялық және әдіснамалық тұрғыда негіздеу және әдістемелік жүйесін жасау. Жетекші идея: оқушылардың өрістер туралы білімділігі,оның мектепте меңгерген жүйелі білім мазмұнының сапасына байланысты. Зерттеу әдістері: зерттеу жұмыстарын жүзеге асыруда теориялық (аналитикалық - синтетикалық,салыстырмалы,индуктивті-дедуктивті талдау), эмперикалық (сұрау, бақылау, педагогикалық іс-тәжірибелер), социологиялық әдістері қолданылды. Зерттеудің мынадай қағидалары ұсынылады: - Оқушылардың өрістер туралы білім мазмұнының әдіснамалық-теориялық негізі айқындалды. - Оқушылардың өрістер туралы білім мазмұнының алғы шарттары айқындалды. Зерттеудің практикалық мәні:мектепте электр,магнит өрістерін оқытуға байланысты әдістемелік ұсыныстар енгізілді.

Зарядқа әсер етуші F күштің сол зарядтың q шамасына қатынасы, яғни F/q зарядтың шамасына байланысты болмай, тек өрістің берілген нүктесін сипаттайды.Сөйтіп, өрістің барлық нүктесі үшін өрістің белгілі бір объективті қасиеттерінің физикалық сипаттамасын береді. Осы қатынас электр өрісінің кернеулігі деп аталады,оны Е әріпімен белгілейді. Е = Ғ/q немесе F = Еqc Электр өрісін графикпен кескіндеу үшін,өрістің әр нүктесі арқылы осы нүктедегі электр өрісі. Кернеулігінің шамасы мен бағытын көрсететін стрелка жүргізілсе болар еді. Сондықтан ағылшын физигі Фарадей өрісті сызықтар мен кескіндеуді ұсынды. Осы сызықтардың әр нүктесіндегі жанамалар сол нүктедегі өрістің кернеулігін векторымен дәл келетін болуы керек (4-сурет). Мұндай сызықтар өрістің күш сызықтары немесе кернеулік сызықтар деп аталады.

Магнит өрісі — қозғалыстағы электр зарядтары мен магниттік моменті бар денелерге (олардың қозғалыстағы күйіне тәуелсіз) әсер ететін күштік өріс. Магнит өрісі магниттік индукция векторымен (В) сипатталады. В-ның мәні магнит моменті бар қозғалыстағы электр зарядына және денелерге өрістің берілген нүктесінде әсер етуші күшті анықтайды.

Өрістің кез келген нүктесіне жүргізілген жанама осы нүктедегі магнит күшінің (магнит индукция векторының) бағытымен сәйкес келетін көрнекті сызықтар. Магнит өрісінің күш сызықтарын бақылау үшін келесі тәжірибені қолдануға болады. Қағаздың бетіне темір үгінділерін төгіп, оның ортасына өткізгіш қоямыз. Өткізгіштің бойында тоқ жоқ кезде ешқандай өзгеріс балқалмайды, ал өткізгіш бойынан ток өткенде темір үгінділері шеңбер бойымен реттеліп орналасады. Себебі ток туғызған магнит өрісінде темір үгінділері магниттеледі де бір-біріне тартылады. Магнит өрісінде кішкентай магнит тілшелерінің осьтерін бойлай орналасқан сызықтар магнит өрісінің күш сызықтары деп аталады.

Электромагниттік өріс дегеніміз-көптеге техникалық және физикалық қондырғылар да энергияны және сигналдарды түрлендіру және алысқа берудің негізгі физикалық көзі электромагниттік өріспен байланысты процесстерге тән қасиет электромагниттік өрісті уақыт және кеңістікке байланысты сипаттауды қажет етеді.Бұл қажеттілік электромагниттік өріс теориясының әдістерін жетілдіруді талап етеді. Электромагниттік өрістің белгілі бір ерекшеліктері байқалатын қондырғыларды электр тізбегінің элементтері есебінде пайдалана отырып , онан да гөрі күрделі приборлардың және қондырғылардың электрлік тізбегінің теориясын жасауға пайдалануға болады.

Электромагниттік өрістің зарядталған бөлшектерге күштің әсерінің векторлық сипаты бар және бөлшектердің қозғалыс жылдамдығына және электрлік зарядына байланысты.Осыған байланысты мынадай анықтама беруге болады: Электромагниттік өріс дегеніміз - оның екі жағынан сипаттайтын “Электрлік және магнит өрісі деп аталатын” екі векторлық шамамен анықталынатын зарядталған бөлшектерге олардың жылдамдығына және зарядына байланысты болатын күштік әсер жасайтын материяның ерекше түрі.

Электр өрісінің энергиясы,тығыздығы

Магнит өрісініңэнергиясы,тығыздығы

Электродинамикада макро микроскопиялық және кванттық электродинамикада бір-бірінен ажыратылады.Орта мектепте Максвелл электродинамикасын оқыту нәтижесінде,макроскопиялық электродинамика элементтері оқытылады. Электродинамикадағы Максвелл теңдеулері,механикада Ньютон заңдары және термодинамикада термодинамика бастамаларының рөлін атқарады. Бұл теңдеулер Е электр өрісінің кернеулік және В магнит индукция векторлары арқылы сипатталатын электромагниттік өріске арналған Максвелл теоремасы бойынша ортаның ерекшелігі үш шамамен сипатталады:ε-салыстырмалы диэлектрлік өтімділік, μ-салыстырмалы магнит өтімділігі және δ-меншікті өткізгіштігімен.

Электромагниттік өріс түсінігін қалыптастыру орта мектеп физика курсында 8 сыныпта басталып 11 сыныпта аяқталады.8 сыныпта электромагниттік құбылыстар жайында кіріспеде ,элементар магнит өрістері жайында алғашқы мәліметтер беріледі, ал 10 сыныпта электромагниттік құбылыстарды сандық жағынан оқытады.Осында электромагниттік өрістің жеке жағдайын қарастырады,оның ерекшелігі мен сипатын,электромагниттік толқын тақырыбын оқыту барысында еркін электромагнитік өріс түсінігін ендіреді,толқындық оптика мен кванттық физиканы оқу барысында,электромагниттік өріс жөніндегі білімдерін кеңейтеді және қорытындылайды.Әдетте электр өрісі түсінігін ,электростатикалық құбылысты оқығанда ендіреді,оны тыныштықтағы зарядпен байланыстырады,ал магнит өрісі түсінігін тұрақты токты оқығанда ендіреді және токпен немесе қозғалыстағы зарядпен байланыстырады.

Назарларыңызға рахмет